Menu

A e dini se cilat janë pesë liritë kryesore dhe të drejtat e kafshëve?

Mirëqenia e kafshëve është një pjesë e rëndësishme e bujqësisë së qëndrueshme. Gjithashtu ajo është pjesë e praktikës së mirë bujqësore dhe është e lidhur ngushtë me arritjen e një produktiviteti më të lartë të kafshëve dhe të fitimeve më të larta, përkatësisht me më pak humbje dhe shpenzime për shkak të sëmundjeve dhe të lëndimeve të kafshëve.

Praktikat intensive bujqësore që dëmtojnë mirëqenien e kafshëve të fermës ndikojnë drejtpërdrejt në rritjen e emetimeve të gazrave serrë që janë shkaku kryesor i ndryshimeve klimatike, në shkatërrimin e habitateve natyrore të llojeve të egra përmes përhapjes së tokës bujqësore për kultivimin e kulturave bujqësore të nevojshme për ushqimin e kafshëve të fermës në sistemet intensive, dhe në përdorimin dhe ndotjen e burimeve ujore rreth fermave me një numër të madh të kafshëve (Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë e KB-së –FAO, 2006).

Koncepti i pesë lirive është i përfshirë në bazat e të gjitha rregulloreve ndërkombëtare dhe kombëtare që lidhen me mirëqenien e kafshëve.

Në shumë zona rurale, mbijetesa e fermerëve të vegjël, zakonisht jo aq të pasur, lidhet drejtpërdrejt me mbijetesën dhe shëndetin e kafshëve që ata mbarështojnë, si dhe me cilësinë e produkteve me origjinë shtazore.

Përfitime të mëdha në apektin e efikasitetit të lartë mund të arrihen duke përmirësuar prodhimin në fermat e vogla përmes përmirësimit të të ushqyerit, përzgjedhjes së atyre racave blegtorale që i përgjigjen mirë klimës vendore, sigurimit të kujdesit adekuat veterinar dhe përmes praktikës së tillë të prodhimit që siguron që kafshët të plotësojnë nevojat e sjelljes, përkatësisht zvogëlon mundësinë e stresit dhe të lëndimëve.

Bujqësia e qëndrueshme gjithashtu duhet të jetë e qëndrueshme në prodhimin blegtoral. Sa më të mira janë kushtet për mbajtjen e kafshëve, aq me e mirë bëhet dhe gjendja e mirëqenies së tyre. Me këtë, vlera e shtuar e produkteve të këtyre kafshëve është më e lartë, gjë që ka një ndikim pozitiv si në gjendjen e përgjithshme shëndetësore të kafshëve, ashtu edhe në të ardhurat e fermerëve.

Që nga vitet 1950, blegtoria dhe praktikat e blegtorisë po ndryshojnë me shpejtësi, në mënyrë që të rritet vëllimi i prodhimit dhe kjo ka rezultuar me zbatimin e disa praktikave të reja bujqësore. Në fermat industriale, një numër i madh i kafshëve mbahet në kushte që ndikojnë negativisht në mirëqenien e tyre. Një shembull i kësaj janë lopët mjelëse, të cilat pas dy ose tre vjetëve të mjeljes intensive shpesh përjashtohen nga prodhimi për shkak të gjendjes së keqe shëndetësore (shpesh shfaqet mastiti ose çalimi). Praktikat e tilla bujqësore nuk janë të qëndrueshme në planin afatgjatë, veçanërisht për fermat bujqësore të vogla dhe të mesme.

Fakti që kafshët janë qenie të ndërgjegjshme, të cilat janë në gjendje të ndiejnë dhimbjet dhe vuajtjet në kushtet industriale, kryesisht injorohet. Kafshët shpesh nuk janë në gjendje të shprehin sjelljen normale dhe vendi ku mbahen është shpesh aq i kufizuar saqë pengon që kafsha të ngrihet ose të kthehet. Shembuj të këtij lloji të mbajtjes janë kutitë e ngushta për mbarështimin e viçave, broilerët dhe kafazet me bateri për klloçka, pastaj hapësira e kufizuar për dosa dhe shumë të tjerë.

 

Burimi: Bujqësi e Qëndrueshme për një Ballkan të qëndrueshëm

alert.al/

Postime të ngjashme

LINI NJË KOMENT

Make sure you enter the(*) required information where indicated. HTML code is not allowed