Në një përmbledhje të re të testeve të fundit të produkteve nga anëtarët e tij, organizatat kombëtare të konsumatorëve në të gjithë Evropën, BEUC zbulon se produktet e konsumit të përditshëm janë të mbushura me kimikate të dëmshme. Ne i bëjmë thirrje BE-së që urgjentisht të zvogëlojë ekspozimin e njerëzve ndaj substancave per- dhe polifluoroalkil (PFAS), ndërprerësve endokrinë dhe kimikateve të tjera shqetësuese.
Në vitin 2020, BE-ja zbuloi strategjinë e saj për të hequr substancat toksike nga jeta jonë e përditshme, por në mënyrë shqetësuese me ndjekje të kufizuar deri më tani. Raporti i ri i BEUC nënvizon se, politikëbërësit duhet ta kthejnë urgjentisht këtë strategji në rezultate konkrete rregullatore.
Për shembull, BEUC i kërkon BE-së që të miratojë me shpejtësi një propozim të korrikut 2023, për të hequr gradualisht ndërprerësit endokrinë nga lodrat dhe të pranojë një kërkesë nga pesë vende evropiane për të ndaluar PFAS nga produktet e konsumit. PFAS janë kimikate inerte ndaj shumicës së proceseve natyrore të prishjes/shpërbërjes dhe vazhdojnë te njerëzit e mjedisi për dekada, prandaj quhen edhe “kimikate përgjithmonë”.
Përtej këtyre propozimeve, BEUC i bën thirrje BE-së të përditësojë ligjin e saj kryesor për kimikatet REACH, në mënyrë që autoritetet të jenë në gjendje të ndërmarrin veprime të hershme dhe paraprake përpara se përdorimi i një kimikati potencialisht të dëmshëm të bëhet i përhapur.
Testet tregojnë sa vijon:
PFAS janë të pranishme në produktet e përditshme duke përfshirë paketimin e ushqimeve të shpejta, hekurat e vafleve, fillin dentar, kremrat e fytyrës, xhaketat dhe spërkatjet hidroizoluese.
Kimikatet shqetësuese gjenden në shumë produkte për fëmijë si karroca, kostume dëbore, çizme gome, lodra për kruarjen e dhëmbëve, kukulla, filxhanë si dhe kremra kundër diellit.
Tregjet online luajnë një rol të madh në shitjen e produkteve që përmbajnë substanca të rrezikshme, duke përfshirë bizhuteri të lira, balona, fidgets dhe kozmetikë – dhe megjithatë ato i shpëtojnë shqyrtimit të mjaftueshëm rregullator.
Monique Goyens, Drejtore e Përgjithshme e BEUC, komentoi: “Nga agimi deri në muzg, konsumatorët janë të ekspozuar ndaj një kokteji kimikatesh që njihen ose dyshohen se janë të dëmshme. Hulumtimet nga organizatat e konsumatorëve në të gjithë Evropën nënvizojnë shkallën e problemit. Ligjvënësit duhet të veprojnë tani për të ofruar një jetë pa toksike për konsumatorët. Kjo përfshin përshpejtimin e procesit me të cilin autoritetet mund të heqin kimikatet e dëmshme nga tregu. Tregjet online gjithashtu duhet të mbahen përgjegjës për produktet që nuk janë në përputhje të shitura në faqet e tyre.”
Kimikatet në produktet e konsumit
Konsumatorët padashur bien në kontakt me substanca potencialisht të dëmshme rregullisht. Katër nga pesë konsumatorë shprehin shqetësime për praninë e kimikateve në produktet që blejnë.
Ndërsa ndërgjegjësimi për këtë çështje po rritet, rregullorja aktuale e kimikateve në BE nuk trajton spektrin e plotë të rreziqeve të mundshme.
Rreth testeve
Testet e përpiluara në raportin e BEUC – Të kudondodhura, por të parandalueshme: Kimikatet e dëmshme në produktet e konsumit të përditshëm – u publikuan midis 2017 dhe 2023 nga organizatat e konsumatorëve në Austri (Verein für Konsumenteninformation), Belgjikë (Testachats / Testaankoop), Çeki (dTest), Danimarkë (DTest) Tænk), Franca (UFC-Que Choisir), Gjermania (Stiftung Warentest), Italia (Altroconsumo), Holanda (Consumentenbond), Sllovenia (Zveza Potrošnikov Slovenije – ZPS), Spanja (OCU), Suedia (Sveriges Konsumenter) dhe Zvicra (Fédération Romande des consommateurs – FRC).
Shembuj të theksuar
PFAS në paketimin e ushqimit të shpejtë: Në vitin 2017, anëtarët e BEUC gjetën nivele të larta të përbërjeve të fluoruara në një të tretën e 65 ambalazheve të testuara të ushqimit të shpejtë. Një test i vitit 2018 tregoi rezultate të ngjashme, me përbërës të fluoruar të zbuluar në më shumë se 25% të mostrave të testuara.
Bisfenolet në produktet e fëmijëve: Në një test të lodrave të daljes së dhëmbëve, 7 nga 10 lëshuan një ose më shumë bisfenole (deri në 4), duke përfshirë BPA dhe kushërinjtë e tij po aq toksikë, BPS dhe BPF. Në një test tjetër, 11 kostume dëbore për fëmijë përmbanin të gjitha sasi të vogla BPA. Dhe në një test tjetër, organizatat e konsumatorëve zbuluan se 8 nga 16 shishet e pijeve të testuara/kupat e pijeve lëshonin bisfenole.
Bizhuteritë e lira të shitura nëpërmjet tregjeve online: Në një test, 7 nga 17 artikuj të blerë nga tregjet online nuk përmbushnin kërkesat ligjore: 6 artikuj lëshuan shumë nikel, i cili është alergjik. Disa nga bizhuteritë përmbanin gjithashtu metale të rënda plumb dhe kadmium. Një artikull përmbante 38% kadmium – ose rreth 4000 herë mbi kufirin ligjor – ndërsa një artikull tjetër përmbante 12% plumb (1200 herë mbi kufirin ligjor).
Lexo më shumë
Kimikatet që dëmtojnë hormonet e gjetura në 60% të 121 produkteve për fëmijë (Kërkim, maj 2023)
Drejt jetëve pa toksike (letër pozicioni BEUC, maj 2021)
Rekomandimet e BEUC për politikëbërësit
Hiqni gradualisht të gjitha kimikatet e dëmshme nga produktet e konsumit.
Zbatoni më mirë legjislacionin ekzistues në treg: Për shembull, BEUC mbron kushte uniforme dhe shpeshtësi të kontrolleve për produktet me rrezik të lartë.
Rritja e transparencës për kimikatet e pranishme në produktet e konsumit.
Promovoni alternativa më të sigurta dhe sigurohuni që zëvendësimet të mos paraqesin rreziqe të ngjashme për shëndetin e njeriut dhe mjedisin.
Të forcohen kontrollet e importit për të parandaluar shitjen e produkteve që mund të paraqesin rreziqe për shëndetin e konsumatorit dhe/ose përmbajnë substanca të ndaluara tashmë në BE.
Burimi: Beuc.eu
Qendra ALERT – Dedikuar Konsumatorit
Reziku që këto produkte të jetë prezente edhe në vendin tonë e të mos merret asnjë masë për heqjen e tyre nga tregu, është mjaft i lartë për dhjetra arsye, që nga mungesa e kontrolleve apo laboratorëve analizues, deri të ndërgjegjia e kompanive importuese për t’i hequr nga tregu në rastin e ALERT-eve nga RAPEX apo nga vetë prodhuesit e tyre.
