Termi “organik” është më i popullarizuar në SHBA dhe termi “BIO” është ndoshta më i njohur për europianët. Etiketa “organike” është e rregulluar ligjërisht dhe duhet të plotësohen kushtet për të marrë këtë term. Në SHBA, kjo do të thotë që të lashtat rriten pa prezencën e OMGJ-ve, pa prezencën e pesticideve sintetike ose plehrave të bazuara në naftën ose mbetjet e ujërave të zeza. Në rastin e kafshëve që mbahen për mish dhe produktet e tyre, bujqësia organike duhet të përmbajë ushqim organik dhe të lejojë kafshët të lëvizin jashtë. Përveç kësaj, atyre nuk duhet t’u jepen hormone të rritjes, antibiotikë dhe nënprodukte shtazore.
Fermerët nuk mund t’i etiketojnë në mënyrë arbitrare produktet e tyre “organike” vetëm sepse kujdesen për të korrat dhe kafshët me dashuri. Në Shtetet e Bashkuara, nëse një produkt ushqimor ose pije etiketohet si “organik”, kjo do të thotë që produkti është rritur, prodhuar, inspektuar dhe certifikuar të jetë në përputhje me standardet organike të Programit Kombëtar Organik (NOP), një program i Departamentit Amerikan të Bujqësisë (USDA). Produktet duhet të plotësojnë standardet e këtij programi, të cilat përfshijnë pesticidet, plehrat, bioinxhinierinë dhe rrezatimin, antibiotikët dhe hormonet e rritjes, si dhe praktikat e qëndrueshme. Ekzistojnë tre nivele të produkteve organike në Shtetet e Bashkuara:
- 100% Organike: 100% e përbërësve janë organikë, përpunimi është 100% organik.
- Organike: 95% ose më shumë e përbërësve janë organikë, disa aditivë bapo shtesa kimike të miratuar nga autoritetet mund të përdoren në përpunim.
- Përgatitur pjesërisht me disa përbërës organikë: Disa përbërës janë organikë. Kjo deklaratë etikete nuk është një deklaratë standarde e etiketimit të autoriteteve dhe nuk mund të përdoret jashtë Panelit të Përbërësve në etiketë. Sidoqoftë, mund të bëhet nëse një agjent certifikues i miratuar nga USDA ka verifikuar pretendimin se disa përbërës janë organikë.
Në të vertetë, autoritetet nuk japin “vulën” organike për asgjë, dhe nuk është e mjaftueshme që të mos përdorni pleh sintetik për perime, ose që lopët të mbahen “jashtë” në ajër të pastër. Rregulloret gjithashtu mbulojnë kontrollin e dëmtuesve dhe barërave të këqija ose cilësinë e tokës. Sa i përket tokës, nuk mund ta konsideroni atë “të virgjër” nga dita në ditë dhe ta shpallni atë të përshtatshme për kulturat organike. Duhet të merrni një vulë vetëm nëse substancat e ndaluara nuk janë përdorur në tokë 3 vjet para grumbullimit. Në rastin e mishit organik, kushtet e jetesës së kafshës duhet të përshtaten me sjelljen e tyre natyrore. ‘Viçi organik’ është nga gjedhët që kanë pasur mundësinë të kullosin në kullota dhe t’i ushqejnë ato me ushqime organike pa hormone dhe antibiotikë.
Ushqimi organik në BE
Ashtu si në SHBA-të, Bashkimi Evropian ka rregulla dhe etiketa për ushqimin organik. Sipas përcaktimit zyrtar të BE -së, prodhimi organik nënkupton një sistem të qëndrueshëm bujqësor që respekton mjedisin dhe mirëqenien e kafshëve, por gjithashtu përfshin të gjitha fazat e tjera të zinxhirit të furnizimit me ushqim.
Standardet e ushqimit organik nuk kanë të bëjnë vetëm me perimet, frutat ose kafshët dhe produktet e tyre. Rregulla specifike zbatohen gjithashtu për maja, akuakulturë dhe verë. Në fakt, rregullorja mbulon edhe vjeljen e bimëve të egra, me kusht që të respektohen kushtet natyrore. Vetëm kafshët e egra dhe peshkimi nuk përfshihen në prodhimin organik. Kjo do të thotë që ju mund të keni verë organike, krap organik ose maja organike, por “kafshët” nga pyjet nuk mund të përfshihen në këtë klasifikim.
Ka shumë rregulla dhe kushte që kërkon BE për ushqimin organik, dhe mund të përmendim për shembull:
- ndalimi i organizmave të modifikuar gjenetikisht (OMGJ);
- ndalimi i plehrave minerale të azotit;
- blegtori në ajër të pastër;
- kufizime të rrepta në përdorimin e antibiotikëve te kafshët;
- kufizimi i plehrave, pesticideve dhe herbicideve;
- parandalimi i riprodhimit të tepërt të kafshëve;
- përdorimi i ushqimit organik.
Një logo uniforme vlen edhe për të gjitha produktet ushqimore organike të paketuara që janë prodhuar në territorin e vendeve të BE -së dhe plotësojnë standardet përkatëse. Mund ta keni vënë re, tregon një gjethe yjesh në një sfond të gjelbër. Ky etiketim është i detyrueshëm për të gjitha ushqimet organike në BE nga 1.7.2012. Logoja u prezantua më 1 korrik 2010, por duhet pak kohë për të kaluar në një lloj të ri të shënimit dhe nuk është e mundur ta ndryshoni atë nga dita në ditë. Për të shmangur humbjen e paketimit të krijuar tashmë pa etiketim, është vendosur një periudhë 2-vjeçare në mënyrë që të përshtatet me ndryshimin.

A është “bio” dhe “organike” e njëjtë?
Mund të keni vënë re se në BE, ushqimi organik shpesh quhet “bio” në vend të “organik”. Nuk është gjë e keqe të shpjegosh nëse është cilësia e saktë ekuivalente apo e vlerësuar ndryshe e ushqimit. Prodhimi organik është i njohur tashmë në BE ose SHBA, në thjeshtësi mund të themi se është një prodhim miqësor në lidhje me natyrën, kafshët dhe njeriun. Shprehjet si “bio”, “organike” ose “eko” janë përcaktime për produktet organike. E vërteta është se etiketa ndryshon sipas vendit në të cilin jetoni. Vendet që flasin anglisht përdorin termin “organik”, ndërsa në vendet që përdorin degët gjermane ose latine të gjuhëve, mbizotëron varianti “bio / biologjik”. SHBA ka certifikatat dhe produktet e saj në BE, të cilat gjithashtu duhet të jenë në përputhje me Rregulloren e BE -së për Bujqësinë Organike.
Ushqimi organik kohët e fundit është bërë popullor, dhe përdorimi i kimikateve të ndryshme në mbarështim ose kultivim ka filluar që të fajësohet për një sërë sëmundjesh tek njerëzit. Shumë të moshuar që jetojnë në fshatra do t’ju thonë se të gjithë ushqimet e tyre janë organike, sepse nuk përdorin aq shumë kimikate. Nuk dihet nëse kjo gjë mund të quhet si diçka e vërtetë, sepse plehrat kimike dhe pesticidet janë përdorur prej vitesh jo vetëm nga prodhuesit e mëdhenj, por edhe nga fermerët që e vegjël. Sipas ekspertëve, të gjitha ushqimet ishin organike para zhvillimit të plehrave azotikë në fillim të shekullit të 20 -të. Në Gjermani, bujqësia organike u prezantua që në vitet 1920, dhe sigurisht në vende të tjera shumë para vitit 2000. Rregullimi zyrtar i prodhimit “organik” në BE filloi në 1991 dhe në 1999 rregullat u shtrinë në prodhimin e kafshëve. Paraardhësit tanë e konsideruan të zakonshme fekondimin e fushave me “burime biologjike” dhe lopët ose pulat kishin më shumë hapësirë. Për shembull, është e mundur që shumë fermerë të moshuar që refuzojnë substancat sintetike në prodhim të jenë “prodhues-bio” pa e ditur fare këtë gjë.
Ushqimet organike kanë shumë përfitime, dhe përveç atyre të përmendura, do të gjeni të tjera, por këto i konsideruam si vendimtare. Sidoqoftë, përveç përfitimeve, gjithashtu është e rëndësishme të prezantojmë disavantazhet:
- Ushqimi organik është më i shtrenjtë – prodhimi i produkteve organike kërkon ndjekjen e disa udhëzimeve, që logjikisht do të thotë se mund të rrisin kostot e prodhimit. Fermerët mund të përdorin një sërë praktikash standarte që përmirësojnë prodhimin dhe kostot. Këto përfshijnë herbicide të ndryshme ose pesticide që nuk lejohen nga prodhuesit organikë.
- Përmbajtja e njëjtë e lëndëve ushqyese – ndër përparësitë që përmenden për produktet organike është fakti që mund të kenë një përmbajtje më të mirë të lëndëve ushqyese, por disa studime kanë konfirmuar se kjo mund të mos jetë e vërtetë. Nga këndvështrimi ynë, duket se dallimet ndodhin vetëm në raste të caktuara. Prandaj është e drejtë të përmendim të dy anët e pikëpamjes.
- Prishet më shpejt – qëllimi i lëndëve kimike ruajtëse është të sigurojë freskinë e produkteve për një periudhë më të gjatë kohore. Meqenëse konservuesit nuk lejohen në rastin e produkteve organike, mos u habitni që frutat nga tregu “organik” do të prishen më shpejt.
Mund të thoni që produktet organike janë të shtrenjta dhe përbëjnë vetëm një pjesë shumë të vogël të tregut. E vërteta është se ky treg po rritet vazhdimisht. Shitjet e produkteve organike u rritën me 47.7% midis 2012 dhe 2016 dhe në vitin 2016 arritën në 30.7 miliardë euro. Pyes veten se cili vend konsumon ushqimin më organik? Statistikat e shitjeve me pakicë për vitin 2016 tregojnë sa vijon:
SHBA – 38.9 miliardë dollarë
BE – 30.7 miliardë
Gjermania – 9.5 miliardë dollarë
Kina – 5.9 miliardë

Burimi:
https://gymbeam.com/blog/are-organic-and-bio-foods-really-better-than-regular-foods/
Qendra Alert
alert.al