Shëndet

Mënyra se si ne ushqehemi ka ndryshuar në mënyrë drastike gjatë dekadave të fundit. Duke u larguar nga produktet e freskëta, shumë prej nesh konsumin e tyre ditor të energjisë e marrin nga ushqimet e përpunuara.

Një tjetër gjë që ka ndryshuar është mënyra se si ne ruajmë dhe blejmë ushqimet tona. E mbështjellë në plastikë, përdorimi i materialit sintetik si një enë për ringrohjen e ushqimit mund të rrisë rrezikun e kancerit, sipas Breastcancer.org.

Organizata bamirëse shpjegon se nëse ngrohni plastikën, ajo mund të kullojë kimikate. Shqetësimi kryesor është se këto kimikate mund të hyjnë në ushqimin dhe pijen tuaj.

Një kimikat i dëmshëm që shkakton shqetësim në veçanti quhet bisphenol A (BPA). Breastcancer.org thotë: “Kërkimet sugjerojnë gjithashtu fuqimisht se në nivele të caktuara ekspozimi, disa nga kimikatet në këto produkte, si bisfenoli A (BPA), mund të shkaktojnë kancer te njerëzit”.

BPA është një estrogjen mjedisor dhe aktiviteti i tij i ngjashëm me estrogjenin e bën atë një ndërprerës të hormoneve, shpjegon bamirësia. Ata shtojnë: “Përçarësit e hormoneve mund të ndikojnë në mënyrën se si estrogjeni dhe hormonet e tjera veprojnë në trup, duke i bllokuar ose duke i imituar, gjë që hedh jashtë ekuilibrin hormonal të trupit. Për shkak se estrogjeni mund të bëjë që kanceri i gjirit të receptorit hormonal të zhvillohet dhe të rritet, shumë gra zgjedhin të kufizojnë ekspozimin e tyre ndaj këtyre kimikateve që mund të veprojnë si estrogjen”. (Breastcancer.org)

Qendra Alert/Alert.al

Ka lloje të ndryshme mjalti dhe shija, ngjyra apo përmbajtja e lëndëve ushqyese varet nga vendi ku bletët e kanë mbledhur atë. Gjithashtu në cilësinë e tij ndikojnë edhe llojet e luleve. Në këtë artikull ju njohim me mjaltin e bardhë dhe përfitimet e tij në organizëm.

Çfarë është mjalti i bardhë?
Mjalti i bardhë është një lloj shumë i rrallë mjalti. Në përgjithësi ai ka një shije më të butë në krahasim me mjaltin e errët. Lulet që e bëjnë këtë mjaltë janë: sherebela, jonxha, tërfili i bardhë dhe bari i zjarrit. Ngjyra e tij qelibare është shumë e lehtë ose ai mund të ketë edhe një ngjyrë pothuajse të qartë e të bardhë si uji. Ekziston gjithashtu një formë e rrallë mjaltit të bardhë, i cili vjen nga pemët kiawe në Hawaii. Ai mblidhet si lëng dhe kristalizohet natyrshëm. Struktura e tij përhapet lehtë si gjalpi dhe shitet i papërpunuar.

Çfarë është mjalti i papërpunuar?
Mjalti i papërpunuar mund të përkufizohet si mjalti që vjen direkt nga kosherja, që paketohet dhe konsumohet pa shtuar nxehtësi. Prodhuesit e përpunojnë shumicën e mjaltit që gjeni në dyqanet ushqimore. Ngrohja e mjaltit ndihmon në përmirësimin e ngjyrës dhe strukturës dhe largon çdo kristalizim të padëshiruar. Por shumë nga antioksidantët dhe bakteret e dobishme shkatërrohen gjatë procesit. Këtu janë disa nga përfitimet shëndetësore që ofron mjalti i bardhë i papërpunuar.

I pasur me antioksidantë
Mjalti i papërpunuar përmban antioksidantë të quajtur flavonoidë dhe komponime fenolike. Antioksidantët ndihmojnë në mbrojtjen e trupit tuaj nga dëmtimi i qelizave për shkak të radikaleve të lira. Radikalet e lira kontribuojnë në procesin e plakjes dhe gjithashtu mund të shtojnë rrezikun tuaj për sëmundje si kanceri dhe sëmundjet e zemrës.

Largon për kollën
Mjalti mund të përdoret si frenues i kollës por edhe si një ilaç për dhimbjen e fytit. Herën tjetër që do të keni kollë ose ftohje, provoni t’i shtoni mjaltë çajit të nxehtë me limon. Ju gjithashtu mund të konsumoni 1 ose 2 lugë çaji mjaltë të papërpunuar.

Përmban fitonutrientë
Fitonutrientët janë komponime që gjenden tek bimët dhe që i mbrojnë ato nga insektet, sëmundjet dhe nga rrezatimi i ashpër UV. Këto komponime kanë veti antioksiduese dhe anti-inflamatore dhe mund të kenë një efekt pozitiv në shëndetin tuaj. Mjalti përbëhet nga bimët dhe përmban shumë fitonutrientë. Këto lëndë ushqyese janë unike por ato shkatërrohen kur mjalti përpunohet shumë.

Mrekulli për lëkurën
Mjalti është përdorur gjatë historisë si një mënyrë për të shëruar plagët e lëkurës. Sot e gjeni edhe si përbërës në produktet e bukurisë. Studimi tregon se mjalti i papërpunuar mund të vrasë bakteret dhe kërpudhat e dëmshme.

Lehtëson problemet me tretjen
Historikisht, mjalti është përdorur për të trajtuar problemet me tretjen. Marrja e 1 deri në 2 lugë çaji mjaltë me stomak bosh thuhet se qetëson dhimbjen dhe ndihmon në procesin e shërimit. (Shendeti)

Qendra Alert/Alert .al

Bakri dhe zinku janë dy minerale thelbësore për shëndetin e organizmit tonë.

Bakri ndihmon flokët dhe lëkurën duke nxitur organizmin të prodhojë melaninë.

Melanina është shumë e nevojshme në mbrojtjen e lëkurës ndaj rrezeve të dëmshme të diellit.

Nga ana tjetër zinku ndihmon qelizat që të komunikojnë më njëra tjetrën për të rregulluar nivelet e hormoneve.

Kur të dy këto minerale bashkëpunojnë i vijnë në ndihmë metabolizmit, duke nxitur shumë reaksione kimike që ndihmojnë funksionet e organizmit.

Efektet e zinkut

Zinku aktivizon më shumë se 100 enzima, duke përfshirë këtu një numër të madh proteinash të çilat përmirësojnë metabolizmin.

Kur merrni sasitë e nevojshëm të zinkut, organizmi juaj prodhon proteina përmes amino acideve që përfitoni nga dieta që konsumoni.

Ky bashkim është thelbësor në rigjenerimin e qelizave si dhe një metabolizëm më efikas.

Efektet e bakrit

Bakri nga ana tjetër ndihmon metabolizmin tuaj duke nxitur qelizat të prodhojnë energji.

Qelizat mbështeten në sasinë e energjisë që prodhon trupi për të funksionuar në mënyrën e duhur.

Bakri arrin të mbështesë organizmin në ekuilibrimin e metabolizmit dhe të hekurit, dy funksione të domosdoshme për një funksionim siç duhet të neurotransmitorëve të trurit.

Ai kështu ka një ndikim të lartë në mënyrën se si qelizat e trurit arrijnë të bashkëveprojnë më njëra tjetrën.

Një bashkim që bën fuqi

Bakri dhe zinku punojnë së bashku për të mbështetur metabolizmin tuaj.

Të dy mineralet arrijnë të aktivizojnë një enzimë që shërben si antioksidant. Kështu qelizat tuaja janë të mbrojtura nga radikalët e lirë si dhe nga toksinat që grumbullohen në trup .

Nëse trupi juaj merr sasitë e nevojshme të bakrit dhe zinkut, ju i siguroni organizmit tuaj një armë për të luftuar qelizat tumoriale.

Rekomandimet mbi dozat e duhura të konsumimit

Meshkujt dhe femrat është e këshillueshme që të marrin rreth 11 dhe 8 mg zink në ditë.

Ndërsa për sa i përket bakrit për të rriturit nevojitet rreth 900 mikrogram.

Midhjet, mishi, dhe arrorët janë disa nga produktet që i përmbajnë të dy këto minerale. (Agroweb)

Qendra Alert/Alert.al

Një hulumtim i ri i publikuar në revistën “Frontiers in Nutrition” tregon se konsumimi i disa vitaminave mund të zvogëlojë rrezikun e llojeve të ndryshme të kancerit dhe madje mund të zvogëlojë mundësinë e zhvillimit të kancerit në përgjithësi.

Studiuesit kanë zbuluar se vitamina C lidhet me një rrezik më të ulët të zhvillimit të 11 llojeve të ndryshme të sëmundjeve kanceri i fshikëzës, gjirit, mitrës, ezofagut, stomakut, mushkërive, pankreasit, prostatës, kanceri i qelizave të veshkave, si dhe tumoret e mitrës dhe glioma.

Gjithashtu, marrja e vitaminës C është lidhur me një shans të reduktuar të zhvillimit të kancerit. Studimi analizoi rezultatet e 3.562 artikujve që shqyrtonin lidhjen midis marrjes së vitaminave dhe gjasave për zhvillimin e llojeve të ndryshme të kancerit.

Nutricionistja Gail Mayer thekson se në shumë studime të përfshira në këtë analizë, nuk është e qartë se ku pjesëmarrësit në studim e merrnin vitaminën C nga frutat apo suplementet.

“Shpesh suplementet me vitamina dhe minerale nuk kanë të njëjtat përfitime si kur ne konsumojmë lëndë ushqyese që janë pjesë e ushqimit”, thotë Mayer.

“Vitamina C vjen nga frutat dhe perimet që përmbajnë gjithashtu fibra dhe vitamina të tjera, minerale, antioksidues dhe fotokimike të panumërta që kontribuojnë në shëndetin tonë në shumë mënyra”, shtoi ajo.

“Mënyra më e mirë për të reduktuar rrezikun e kancerit është të hani ushqime të shëndetshme që përfshijnë proteina të pastra, drithëra, shumë perime me gjethe jeshile, fruta dhe kufizoni marrjen e ushqimeve të përpunuara”, tha Cedrina Calder për EatThis.

Qendra Alert/Alert.al

Mjekët këshillojnë disa ushqime, të cilat përveç përfitimeve të rëndësishme që kanë për trupin tonë, nuk kërkojnë përgatitje të veçantë dhe mund t’i marrim ato kudo.

Mollë:

Është një nga frutat më të dobishme për trupin tonë. Së pari, ato përmbajnë një sasi të madhe të vitaminës A dhe antioksidantë që parandalojnë lloje të caktuara të kancerit dhe sëmundjeve kardiovaskulare. Gjithashtu, një numër studimesh shkencore tregojnë se mollët zvogëlojnë rrezikun e sulmit në zemër, diabetit, çmenduri dhe Alzheimer.

Karrota:

Janë ndër perimet më të preferuara në botë. Karrotat janë të pasura me vitaminë A dhe fibra dhe, për këtë arsye, na japin një vizion më të mirë, ndihmojnë tretjen dhe funksionin e zorrës së trashë dhe në të njëjtën kohë të zvogëlojë rrezikun e kancerit në mushkëri.

Për t’i mbajtur ato të freskëta, ne duhet t’i vendosim në një qese plastike dhe t’i vendosim në raft për perime. Gjithashtu, është e preferueshme të mos i vendosni ato pranë mollës sepse lëshon substanca që i japin shije të hidhur karotës.

Arra:

Arra ka nivele të larta të acideve yndyrore omega 3, të cilat shërbejnë si “mburojë” për zemrën (duke ulur nivelet e kolesterolit dhe presionin e kardiovaskular) dhe reduktuar rrezikun e infeksioneve në organizëm. Ata gjithashtu zvogëlojnë rrezikun e diabetit duke rritur metabolizmin. Për t’i mbajtur ato të freskëta, ne duhet t’i vendosim në një vend të freskët dhe pa lagështirë.

Qendra Alert/Alert.al

Solucionet zbardhuese janë ndër më të preferuarat e amvisave shqiptare, të cilat duan ta mbajnë shtëpinë sa më të pastër. Por këto solucione janë shumë të dëmshme për shëndetin, thonë ekspertët.

Shkencëtarët kanë zbuluar se tymrat e lëshuar nga këto solucione bien në kontakt me toksinat e ndryshme në ajër, dhe irritojnë sytë, hundën, fytin. Ekspozimi i vazhdueshëm ndaj tyre mund të shkaktojë dhimbje koke, të përziera por edhe dëmtim të mushkërive.

Përdorimi i Solucioneve Zbardhuese në Shtëpi Nxit Alergjitë Tek Amvisat

Sipas ekspertëve, dëmtimi në mushkëri mund të bëhet shumë i rrezikshëm si pasojë e përdorimit afatgjatë të solucioneve pastruese. Amvisat janë më të rrezikuara kështu si nga azma por edhe nga alergjitë e ndryshme. Duke mos e ditur burimin e alergjisë, amvisat ekspozohen rregullisht ndaj toksinave e sëmuren më shumë. Rreziku është më i lartë në shtëpitë që nuk kanë një sistem të mirë ajrosjeje, sepse toksinat aktivizohen më shumë në ajër të ndenjur.

Ekspertët këshillojnë që njerëzit që pastrojnë shtëpitë me solucione kimike dhe industriale duhet të tregojnë shumë kujdes. Së pari, amvisat nuk duhet të përziejnë solucione të ndryshme në pastrimin e shtëpisë. Arsenali pastrues i një amvise përbëhet nga: zbardhuesit, solucionet për banjën, atë për dyshemenë, atë për banakun, për xhamat, për pluhurat por edhe aromatikët. Përzierja e tyre dhe lëshimi i substancave në ajër është mjaft i dëmshëm për rrugët e frymëmarrjes.

Për shembull, aromatizuesit e ajrit, solucionet spërkatëse për xhamat, dyshemenë e banakun vijnë rëndom me aromën e agrumeve. Kjo aromë, është padyshim një substancë tjetër kimike e cila ndërvepron negativisht me gazrat e lëshuar nga zbardhuesit. Amvisat mund të ulin ndikimin e këtyre substancave duke mbajtur dyer e dritare hapur që të hyjë sa më shumë ajër dhe dritë dielli në shtëpi. Drita e diellit ka tendencën që të pengojë në nivel lartë ndërveprimin negativ të substancave kimike në ajër. (AgroWeb)

Qendra Alert/Alert.al

Transfuzioni i gjakut është procedurë e thjeshtë mjekësore, të cilën mjekët e përdorin pas humbjes së gjakut për shkak të lëndimeve dhe gjakrrjedhjeve e për të plotësuar qelizat e gjakut në rast se për ndonjë shkak qelizat nuk krijohen apo jo mjaft mbijetojnë në qarkullim të gjakut. Si edhe të gjitha format e shërimit, edhe transfuzioni i gjakut duhet të aplikohet vetëm atëherë kur vërtet është e domosdoshme, përkatësisht kur nuk ekziston mundësia e shërimit të mundshëm alternativ njësoj efikas.

Grupi i gjakut është i përcaktuar në gjenet tona. Ai trashëgohet nga prindërit me ndikim të barabartë të nënës dhe babait. Rruazat e kuqe të gjakut – eritrocitet nga jashtë janë të mbështjella me krijesa të ndryshme (proteine, hidrokarbure, glukoproteina) të cilat quhen antigjene.

Ekzistojnë tri antigjene kryesore, A, B dhe O, mirëpo është i mundshëm edhe kombinimi i grupeve të gjakut varësisht nga ajo janë A, B, AB dhe O.

Personat të cilët kanë grupin e gjakut “zero” janë “dhurues universalë”, sepse këtë grup të gjakut mund ta marrin të gjithë. Grupin A të gjakut mund ta marrin personat të cilët kanë grupin A dhe AB, grupin B personat të cilët kanë grupin B dhe AB të gjakut.

Mirëpo, grupin AB të gjakut mund ta marrin vetëm personat të cilët e kanë këtë grup gjaku, kështu që grupi AB është “marrës universal”.

Është me rëndësi të themi edhe që personat me faktorin Rh negativ mund të marrin vetëm grupin përkatës të gjakut me faktorin Rh negativ, ndërsa personat të cilët janë Rh pozitiv mund të marrin grupin përkatës të gjakut me faktorin Rh negativ dhe pozitiv.

Kjo do të thotë që:

– nëse personi i cili ka grupin AB të gjakut merr gjakun nga cilido grup i gjakut, nuk do ketë probleme.

– nëse personi i cili ka grupin 0 të gjakut merr cilindo, pos atij vetjak, probabiliteti i madh është që do të ndodhë reaksioni hemolitik i transfuzionit.

Nëse ndodh ndonjë gabim dhe shfaqet reaksioni hemolitik i transfuzionit, sistemi imun i marrësit sulmon qelizat e dhuruara të gjakut, ato shkëputen dhe shpartallohen, duke liruar bashkime shumë të rrezikshme dhe personi sëmuret seriozisht. Mund të ndodhë dështimi i veshkave, një herë urina bëhet e kuqe, pastaj veshkat pushojnë së punuari. Bashkë me komplikime të shumta, personi bie në gjendje shoku dhe vdes.

“Në rastet e transfuzionit të grupit të gabuar të gjakut, vdekshmëria është jashtëzakonisht e lartë nëse mungon shërimi urgjent” -shkruan “Mental Flos”. (Telegrafi)

Qendra Alert/Alert.al

Kompania amerikane e bioteknologjisë Moderna njoftoi se ka filluar provat klinike për dozë përforcuese të vaksinës, e krijuar posaçërisht për të luftuar variantin omikron të koronavirusit.

Provat do të përfshijnë gjithsej 600 të rritur, gjysma e të cilëve kanë marrë dy doza të vaksinës së kompanisë Moderna kundër COVID-19 të paktën gjashtë muaj më parë, dhe gjysma tjetër që ka marrë tre doza të vaksinës.

Prandaj, doza përforcuese e krijuar posaçërisht për variantin Omicron do të vlerësohet për përdorim si një dozë e tretë dhe e katërt. Kompania raportoi gjithashtu rezultatet mbi efikasitetin kundër variantit Omicron të dozës përforcuese tashmë në përdorim.

Kompania tha se gjashtë muaj pas injektimit me dozën përforcuese, niveli i antitrupave neutralizues kundër Omicron-it u zvogëluan me nivel 600 për qind krahasuar me nivelin e vërejtur 29 ditë pas vaksinimit, por mbeti i diktueshëm tek të gjithë pjesëmarrësit në studim. Këto të dhëna janë marrë nga studimi i gjakut të 20 personave që kishin marrë dozën përforcuese prej 50 mikrogramësh, sa gjysma e sasisë së dy dozave të para.

“Ne jemi të inkurajuar nga qëndrueshmëria e antitrupave kundër Omicron-it gjashtë muaj pas marrjes së dozës përforcuese të vaksinës kundër COVID-19″, tha përmes një deklarate, Stephane Bancel, shef ekzekutiv i kompanisë Moderna. Megjithatë, duke patur parasysh kërcënimin afatgjatë të demonstruar nga Omicroni përmes shmangies së imunitetit (e krijuar nga dozat e mëparshme të vaksinës), ne po vazhdojmë me fazën e dytë të provave klinike për vaksinën kundër këtij varianti ngjitës të COVID-19”, shtoi zoti Bancel.

Deklarata e kompanisë Moderna erdhi një ditë pasi rivalët Pfizer dhe BioNTech thanë se kishin filluar regjistrimin e pjesëmarrësve për një provë klinike me një vaksinë specifike kundër variantit Omicron. Të dyja vaksinat bazohen në teknologjinë RNA, duke e bërë relativisht të lehtë modifikimin e tyre, duke krijuar mundësinë për të mbajtur hapin me mutacionet specifike të varianteve të reja të COVID-19. Disa vende, përfshirë Shtetet e Bashkuara, kanë filluar të shohin një rënie të rasteve të lidhura me valën e infeksioneve të shkaktuara nga Omicron, varianti më i transmetueshëm i zbuluar deri më tani, por numri i infeksioneve në mbarë botën vazhdon të rritet. (VOA)

Qendra Alert/Alert.al

Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës çdo i rritur preket nga i virusi i të ftohtit, zakonisht një ose dy herë në vit. Ai shfaqet përgjithësisht me simptoma të lehta, por sipas disa studime të reja prekja nga i ftohti i zakonshëm, mund të ofrojë mbrojtje ndaj një virusi shumë më të rrezikshëm, siç është coronavirusi.

Shkencëtarët kanë patur gjithnjë pikëpyetje se përse disa njerëz janë në gjendje t’i rezistojnë infektimit nga coronavirusi megjithë ekspozimin ndaj tij për periudha të zgjatura.

Për këtë arsye, shkencëtarët në Kolegjin Imperial të Londrës vendosën të testojnë një teori: se një tip qelizash të bardha të quajtura qelizat T, të cilat i prodhon trupi për të luftuar të ftohtin e zakonshëm, mund të ofrojnë një nivel mbrojtjeje.

“Infektimet e mëparshme me koronaviruset e të ftohtit normal, pra këta janë kushërinj të largët të SARS-CoV-2 që shkakton COVID-in, mund të gjenerojnë qeliza T që do të ishin në gjendje të identifikojnë dhe të sulmojnë virusin SARS-CoV-2. Kjo është teoria që filluam të testojmë”, thotë Ajit Lalvani, profesor në Kolegjin Imperial të Londrës.

Studimi filloi në shtator 2020, përpara se të fillonin programet e vaksinimit masiv, dhe përpara se shumica e njerëzve të ishin infektuar nga COVID-i. Shkencëtarët testuan gjakun e 52 personave që jetonin në të njëjtën shtëpi me një person të infektuar nga virusi SARS-CoV-2 që shkakton COVID-in. Gjysma e tyre u infektuan me COVID, por gjysma jo.

“Ata që kishin paraprakisht qeliza T të gjeneruara nga virusi i të ftohtit të zakonshëm, të cilat mund të diktonin dhe të sulmonin SARS-CoV-2, nuk u infektuan”, thotë Lalvani.

Vaksinat e tanishme janë projektuar për të krijuar një përgjigje imunitare ndaj proteinave në gjembat e strukturës së jashtme të koronavirusit, të cilat mundësojnë mutacionet dhe shmangien e sistemit imunitar.

“Ndërsa qelizat mbrojtëse T që ne zbuluam orientohen kundër proteinave në bërthamën e virusit, proteinave të brendshme. Dhe këto proteina ndryshojnë shumë pak. Pra, gjetjet tona ofrojnë mundësinë për prodhimin e një vaksine universale që gjeneron qelizat T për të mbrojtur njerëzit kundër varianteve të tanishme dhe të ardhshme të COVID-it”, thotë Lalvani.

Ky është një lajm ngazëllyes, por prodhimi i një vaksine të tillë është ende larg. Ndërkohë, autorët e studimit theksojnë se askush nuk duhet t’i mbajë shpresat se infektimi nga i ftohti i zakonshëm do t’i ofrojë imunitet ndaj COVID-it dhe thonë se vaksinimi është mbrojtja më e mire. (VOA)

Qendra Alert/Alert.al

Pirja e ujit nuk është gjë e keqe sepse është shumë i rëndësishëm për trupin, pasi të gjitha funksionet e trupit (si tretja) kanë nevojë për lagështi të mjaftueshme për të ecur pa probleme.

Por në këto raste të jashtëzakonshme është më mirë ta lini gotën me ujë.

1. Nëse tashmë keni pirë shumë

Po, në fakt mund të pini shumë ujë. Nëse merrni shumë lëng të pastër, ekuilibri i kripës natyrale të trupit mund të prishet, gjë që nga ana tjetër mund të çojë në një mungesë natriumi me dhimbje koke të mëvonshme, të përziera dhe madje edhe kriza epileptike.

2. Kur urina juaj është e pastër

Pra, si e dini nëse keni ujë të mjaftueshëm? Duke shkuar në tualet. Ngjyra e urinës suaj është një udhëzues i shkëlqyer për të pirë pak ose shumë ujë. A ka urina një ngjyrë të lehtë, të verdhë? Pastaj keni pirë një sasi optimale; rri me aq! Nga ana tjetër, nëse urina juaj është e verdhë e errët, ju duhet të pini një gotë (ose dy) ujë. A është urina juaj e pastër? Atëherë duhet të ndaloni së piri.

3. Kur sapo keni ngrënë shumë

Ke ngrënë shumë? Atëherë duhet të hiqni dorë nga uji i pijshëm për një kohë. Uji e mbush stomakun, gjë që ju bën të ndiheni të fryrë nëse pini shumë menjëherë pas ngrënies. Është më mirë të prisni derisa ta keni tretur një pjesë të vaktit përpara se ta pini një gotë ujë.

Qendra Alert/Alert.al