Menu

Kryesore

Ndërtohet ferma e parë lundruese në botë

Ferma e parë lundruese në botë është ndërtuar në qytetin holandez të Roterdamit. Me sipërfaqe 1200 metra katrore, e ndërtuar në kanalin Merwehaven shquhet si një zgjidhje e rëndësishme për holandezët që kanë mungesë toke.

Minke Van Wingerden, një nga themelueset e fermës, tha se objekti funksionon me kapacitet të plotë me rreth 40 lopë dhe se nga çdo lopë marrin nga 20 deri në 25 litra qumësht në ditë.

Qumështi, kosi, gjalpi dhe djathi janë disa nga produktet që kjo fermë ofron për klientët në dyqanin e saj, por edhe në raftet e dyqaneve të tjera të Roterdamit. Ferma gjithashtu prodhon dhe shet plehra organike. Fakti që ferma ndodhet në ujë, ofron përfitime për fermerët për shkak të afërsisë së saj me qendrën e qytetit. (ABC)

Qendra Alert/Alert.al

Si ndryshon Omicron nga variantet e tjera

Varianti që po infekton botën gjatë kësaj periudhe, Omicron mund të mbijetojë më gjatë se versionet e mëparshme të coronavirusit në sipërfaqet plastike dhe lëkurën e njeriut, zbuluan studiuesit japonezë në testet laboratorike.

Stabiliteti i tij mjedisor i lartë, aftësia e tij për të mbetur infektues, mund të ketë ndihmuar Omicron të zëvendësojë deltan si variantin dominues dhe të përhapet me shpejtësi.

Në sipërfaqet plastike, koha mesatare e mbijetesës së COVID-it origjinal dhe varianteve Alfa, Beta, Gamma dhe Delta ishin përkatësisht 56 orë, 191.3 orë, 156.6 orë, 59.3 orë dhe 114.0 orë.

Në krahasim me 193.5 orë për Omicron, studiuesit raportuan për bioRxiv përpara rishikimit të kolegëve. Në mostrat e lëkurës nga kufomat, koha mesatare e mbijetesës së virusit ishte 8.6 orë për versionin origjinal, 19.6 orë për Alpha, 19.1 orë për Beta, 11 orë Gamma, 16.8 orë për Delta dhe 21.1 orë për Omicron.

Në lëkurë, të gjitha variantet u çaktivizuan plotësisht 15 sekonda pas ekspozimit ndaj dezinfektuesve të duarve me bazë alkooli.

“Prandaj, rekomandohet shumë që praktikat aktuale të kontrollit të infeksionit (higjienës së duarve) të përdorin dezinfektues, siç propozohet nga Organizata Botërore e Shëndetësisë”- përfundojnë studiuesit.

Ata kanë parë gjithashtu më pak vdekje nga COVID-19 në periudhën Omicron, megjithëse ata thanë se ishte shumë herët për të nxjerrë përfundime të qëndrueshme në lidhje me efektin e vdekshmërisë së variantit. (Reuters)

Qendra Alert/Alert.al

Elbasan, sipërmarrje sociale për prodhimet artizanale

Në kuadër të projektit “Tradita ime Artizanale” në Elbasan është krijuar një laborator për prodhimet artizanale.

Sipërmarrja sociale e cila u vjen në ndihmë grave të margjinalizuara funksionon në një nga pronat e sekuestruara nga krimi i organizuar. Organizatorët thonë se pavarësisht projekteve të mira sociale duhet mbështetja e strukturave shtetërore që ato të jenë jetëgjata dhe tu vijnë në ndihmë sa më shumë personave.

Në kuadër të këtij projekti gratë trajnohen në punimet me dorë apo tezgjah dhe punësohen pranë kësaj sipërmarrje sociale e cila më pas synon t’i tregtojë punimet artizanale. Përpos anës sociale kjo iniciativë synon të promovojë traditën e bukur shqiptare dhe ta kthejë atë në çdo familje. Modelet e punuara i përkasin të gjitha zonave të Shqipërisë. (TCH)

Qendra Alert/Alert.al

Omicron e ka zhvendosur pandeminë Covid-19 në një fazë të re

“Besojmë që rajoni po shkon drejt fazës së fundit të pandemisë,” tha Hans Kluge, duke shtuar se Omicron mund të infektojë 60% të evropianëve deri në mars.

Sapo rritja aktuale e Omicron që po përfshin gjithë Evropën të ulet, “do të ketë për disa javë dhe muaj një imunitet global, ose falë vaksinës ose sepse njerëzit do të fitojnë imunitet për shkak të infektimit. Ne parashikojmë që do të ketë një periudhë qetësie përpara se Covid-19 të rikthehet në fund të vitit, por jo domosdoshmërisht të kthehet si pandemi”, tha Kluge.

Edhe shkencëtari amerikan, Anthony Fauci shprehu një optimizëm të ngjashëm të dielën, duke thënë se me rastet e Covid-19 që po zvogëlohen në disa vende të Shteteve të Bashkuara “gjërat po duken më mirë”.

Zyra rajonale e OBSH-së për Afrikën tha gjithashtu javën e kaluar se rastet e Covid kishin rënë në atë rajon dhe vdekjet ishin në rënie për herë të parë që kur vala e katërt e virusit e dominuar nga Omicron arriti kulmin e saj. Varianti Omicron, për të cilin studimet kanë treguar se është më ngjitës se Delta, por përgjithësisht më pak i rëndë te njerëzit e vaksinuar, ka rritur shpresat se Covid-19 ka filluar të kalojë nga faza e pandemisë në sëmundje endemike, siç është gripi sezonal.

Por Kluge paralajmëroi se është ende herët për ta konsideruar Covid-19 endemik. “Flitet shumë për fazën endemike, por ky virus na ka befasuar më shumë se një herë kështu që duhet të jemi shumë të kujdesshëm.”

Qendra Alert/Alert.al

Kërmilli, një luks në tryezat e antikitetit, për çfarë përdoren sot

I njohur në Romën e Lashtë, ku nuk mungonte në tryezat e perandorëve, kërmilli ka kaluar nëpër shekuj të historisë së kuzhinës, duke përmbushur pasuri të alternuara: Një delikatesë e kërkuar në banketet mesjetare dhe të Rilindjes, pastaj u ul në një përbërës të kuzhinës së varfër, si një alternativë ekonomike ndaj mishit. E harruar prej kohësh nga gastronomia elitare, vetëm kohët e fundit, falë veprimtarisë së Institutit Ndërkombëtar të Helicikulturës së Çeraskos (Cn), ajo është rizbuluar dhe vendosur në qendër të një ideje të re të kuzhinës dhe ekonomisë së qëndrueshme.

Le të shohim para së gjithash cilësitë e saj ushqyese. Kërmilli tregohet për ata që duhet të ndjekin dieta të dobëta, për të mbajtur nën kontroll nivelin e kolesterolit në gjak dhe për ushqimin e atletëve. Mishi i tij në fakt është me pak kalori (80 kcal për 100 g), yndyrnat që përmban janë kryesisht omega 3, ndërsa ka vetëm 0.7% yndyrë të ngopur. Ai është gjithashtu i pasur me vitaminë B12, kripëra minerale (kalcium, magnez, hekur) dhe proteina (14%), të cilat përfshijnë të gjitha aminoacidet thelbësore.

Për më tepër, përdoren të gjitha pjesët e kërmillit, përgjatë një zinxhiri furnizimi të kontrolluar dhe sipas një perspektive zero mbetje. Slime, i përdorur tashmë në mjekësi nga grekët e lashtë dhe gjatë mesjetës është kthyer në modë për vetitë e tij antioksiduese, hidratuese, qetësuese. Kërmilli është edhe protagonist i një prodhimi kozmetik dhe farmaceutik që varion nga kremrat kundër plakjes deri te suplementet, por edhe shurupet e kollës. (IlFattoAlimentare)

Qendra Alert/Alert.al

Zhvillimi i Ekonomisë Blu, Shqipëria kërkon borxh tek BB

Qeveria shqiptare ka kërkuar një tjetër hua tek Banka Botërore dhe këtë herë nën një projekt për Zhvillimin e Ekonomisë Blu. Bëhet fjalë për një shumë 80 milionë dollarë e cila do të merret nga Ministria e Ekonomisë dhe Financave por do të ketë si zbatuese Ministrinë e Turizmit dhe Mjedisit.

Në një përmbledhje të bërë nga qeveria shqiptare thuhet se projekti do të ndihmojë në zbatimin e një qasjeje kombëtare dhe lokale sa i takon Ekonomisë Blu të integruar.

“Ky projekt do të ndihmojë në krijimin e një modeli të integruar të ekonomisë blu në Shqipëri që promovon rritje ekonomike, përmirësim të jetesës si dhe krijon vende pune duke ruajtur shëndetin e ekosistemit detar dhe atij në bregdet. Zona në konsideratë për aktivitetet e projektit është Vlora që ka edhe potencial për të tranzituar nga gri në një zhvillim blu të qëndrueshëm dhe elastik” thuhet në dokument. Në total parashikohet që projekti të ketë tre komponentë. I pari është ai për mundësimin e mjedisit për ekonominë blu i cili do të forcojë politikat dhe kapacitetet institucionale për heqjen e kufizimeve detyruese për zhvillimin dhe zgjerimin e BE-së(ekonomisë blu) në nivelin kombëtar. Aktivitetet e propozuara nën këtë komponent përfshijnë asistencë teknike dhe mbështetje për planifikimin hapësinor detar, platformat e koordinimit për ekonominë blu, shqyrtimin e planifikimit dhe zbatimit të investimeve, vlerësimi strategjik mjedisor dhe social i planit të zhvillimit të zonës së projektit, sistemi i monitorimit të ndotjes me plastikë, futja e instrumenteve të bazuara në treg për menaxhimin e integruar të mbetjeve të ngurta, modele të zhvillimit të turizmit të qëndrueshëm, peshkimin dhe akuakulturën e qëndrueshme, zhvillimin e kërkimit dhe rritjen e ndërgjegjësimit në nivel kombëtar.

Komponenti i dytë është ai për zhvillimin e BE në zona të zgjedhura dhe do të mbështesë zbatimin e një modeli të ekonomisë blu në nivel lokal nëpërmjet financimit të investimeve të integruara në tokë, bregdet dhe det. Ky komponent do të mbështesë përgatitjen e pjesëmarrjes në programeve të veprimit të ekonomisë blu që promovojnë zhvillimin e infrastrukturës së gjelbër, mbrojtjen e bregdetit nga rreziqet e erozionit dhe përmbytjet, ruajtjen e biodiversitetit dhe mbrojtjen e tokës dhe peizazheve detare, duke kontrolluar dhe zvogëluar ndotjen. Gjatë fazës së përgatitjes projekti mund të rrisë numrin e zonave të mbrojtura, pyjeve, si dhe lagunave apo ligatinave.

Komponenti i tretë lidhet me zbatimin e projektit dhe do të ketë në fokus ekipin e menaxhimit të projektit, stafin, trajnimet, prokurimet. Projekti i qeverisë vjen fill pas një studimi të Bankës Botërore i cili u publikua në fund të vitit 2020 dhe që vinte theksin tek përfitimet që mund të kishte nga ekonomia blu duke parë dimensione nga turizmi tek peshkimi. (Monitor)

Qendra Alert/Alert.al

Vlerat e referencës dietike

Një dietë e ekuilibruar është ajo që siguron sasi të mjaftueshme të lëndëve ushqyese të ndryshme për të ruajtur shëndetin dhe mirëqenien. Proteina, karbohidratet, yndyrat, vitaminat, mineralet dhe uji janë të gjitha lëndë ushqyese. Çdo lëndë ushqyese ka një funksion të veçantë në trupin e njeriut. Sasia e secilit lëndë ushqyese individuale e nevojshme për të ruajtur shëndetin e një individi quhet kërkesa për lëndë ushqyese. Kërkesat për lëndë ushqyese ndryshojnë në varësi të moshës dhe gjinisë. Niveli i aktivitetit fizik, statusi fiziologjik (si shtatzënia), zakonet dietike dhe sfondi gjenetik janë gjithashtu faktorë të rëndësishëm.

Vlerat e referencës dietike (DRVs) është një term për një grup vlerash reference të lëndëve ushqyese që përfshin kërkesën mesatare (AR), marrjen e referencës së popullsisë (PRI), marrjen e duhur (AI) dhe diapazonin e marrjes së referencës për makronutrientët (RI). Këto vlera udhëzojnë profesionistët për sasinë e një lëndë ushqyese të nevojshme për të ruajtur shëndetin të një individi ose grup njerëzish të shëndetshëm. DRV-të përfshijnë gjithashtu nivelin e sipërm të tolerueshëm të marrjes (UL), i cili është sasia maksimale e një lëndë ushqyese që mund të konsumohet në mënyrë të sigurt për një periudhë të gjatë kohore.

DRV-të nuk janë qëllime apo rekomandime ushqyese për individët. Ato përdoren nga politikëbërësit në BE dhe në shtetet e saj anëtare për të dhënë rekomandime mbi marrjen e lëndëve ushqyese për konsumatorët. DRV-të përdoren gjithashtu si bazë për informacion mbi etiketat e ushqimeve dhe për vendosjen e udhëzimeve dietike. Udhëzime të tilla mund t’i ndihmojnë konsumatorët të bëjnë zgjedhje të shëndetshme diete. DRV-të janë të destinuara për njerëz të shëndetshëm. Ata që vuajnë nga sëmundje mund të kenë nevoja të ndryshme. Profesionistët shëndetësorë ofrojnë udhëzime për individët ose grupet me nevoja specifike. (EFSA)

Qendra Alert/Alert.al

Akull në xhamin e makinës, si të veproni?

Teksa vendi ynë po përballet me temperatura të ulëta, problem mbetet akulli që krijohet në xhamat e makinave.

Nëse e drejtoni makinën tuaj me akull që mbulon xhamin, mund të rrezikoni veten dhe të tjerët. Shumë aksidente kanë ndodhur për këtë shkak.

Për të pastruar duhet të përdorni solucione specifike që pastron sipërfaqet e xhamit nga dëbora dhe akulli ose një pastruese të përshtatshme për të pastruar të gjithë sipërfaqen e xhamit të përparmë plotësisht.

Asnjëherë nuk duhet të përdorni ujë të nxehtë për të shkrirë akullin në makinë. Solucionet speciale janë më efektive dhe nuk rrezikojnë qëndrueshmërinë e xhamit në të ardhmen. E njëjta gjë vlen edhe për uthullën, duhet ta shmangni në mënyrë kategorike.

Përtej kësaj ka alternativa të ndryshme. Truket, përdorimi i ujit dhe alkoolit. Sipas meteorologut Ken Weathers, gjithçka që duhet të bëni është të përzieni 2/3 pjesë të alkoolit dhe 1/3 e ujit në një shishe. Sapo të spërkatni me këtë xhamin, akulli do të zhduket.

Qendra Alert/Alert.al

Masat e ashpra në Kosovë, paralajmërohen protesta

Të hënën do të organizohet një protestë paqësore në doganën e Qafë Morinës në kundërshtim të masave të qeverisë së Kosovës për hyrjen e qytetarëve të vaksinuar me doza ose me dy të tilla bashkë me testin PCR.

Njoftimi është bërë nga Rakip Matmuja, organizator i protestës, shofer i linjës së transportit Kukës-Prizren. Në këtë njoftim, u kërkohet të gjithë banorëve të Kukësit që të marrin pjesë në këtë grevë paqësore, e cila nis nesër në orën 10:00.

NJOFTIMI

Njoftohen të gjithë banorët e rrethit të Kukësit se më datë 24.01.2022, në orën 10:00 do të zhvillohet një grevë paqësore pranë Doganës së Morinit për arsye të heqjes së pengesave të lëvizjes së lirë të shtetasve shqiptarë nga ana e qeverisë së Kosovës.

Kërkojmë mbështetjen e të gjithëve pasi nuk është protestë politike, por paqësore në shërbim të komunitetit. 

Organizatori i protestës

Rakip Matmuja

FAO: Prodhimtaria e tokës bujqësore në rënie

Prodhimtaria e tokës ka rënë në dy dekada edhe në një pjesë të sipërfaqes së vendit tonë por më shpejt kjo po shfaqet tek toka bujqësore.

Organizata për Ushqimin dhe Bujqësinë pranë Kombeve të Bashkuara (FAO) vlerëson se sipërfaqja që ka shfaqur rënie apo “stres” në prodhimtari është 206 mijë hektarë.

“Dinamika e prodhimtarisë së Tokës 2001-2020: Pjesa më e madhe e vendit paraqit rritje (53 përqind) ose tokë të qëndrueshme (40 përqind) sa i takon dinamikes së produktivitetit mes 2001-2020 duke treguar nivele më të ulëta të zonave me rënie produktiviteti sesa rajoni. Nga  206 mijë hektarë në vend që paraqesin produktivitet në rënie ose të stresuar (7 për qind), 55 000 hektarë i përkasin pyjeve, 67 mijë hektarë kullota dhe 65 hektarë toka bujqësore.

Tokat bujqësore paraqesin tendencë më të rëndë dhe më afatgjatë në rënie sesa kategoritë e tjera të mbulimit të tokës që mund të përkeqësohen nga përdorimi i zjarrit” thuhet në dokumentin e rishikuar në fund të vitit 2021 nga FAO.

Ky i fundit nënvizon edhe ndikimin që ka Shqipëria nga ngjarjet ekstreme të klimës duke nënvizuar se edhe në raport me rajonin humbja e tokës nga erozioni i ujit është më i lartë.

“Shqipëria është një vend i vogël malor i vendosur në Evropën Juglindore përballë detit Adriatik, me një biodiversitet jashtëzakonisht të pasur. Shumica e popullsisë jeton në zonat rurale, ku bujqësia përfaqëson burimin kryesor të të ardhurave dhe varfëria është shumë më e lartë se në kryeqytetin, Tiranë. Topografia e pjerrët e bën vendin më të prekshëm ndaj ngjarjeve ekstreme të klimës dhe degradimit të tokës.

Humbja e tokës nga erozioni i ujit në Shqipëri është më e lartë se në shumicën e vendeve të rajonit dhe ka pasur një efekt të rëndësishëm negativ në kapacitetin mbajtës të kullotave dhe rendimentit bujqësor” thuhet në dokument.

Rreziku nga ndryshimet klimatike dhe efektet që mund të ketë ajo në afatgjatë në sektorë të ndryshëm si bujqësia, turizmi, peshkimi apo tregu i sigurimeve tashmë po lakohen më shpesh dhe vazhdimisht nga organizmat ndërkombëtarë duke kërkuar veprim dhe masa konkrete nga shtetet globalisht për të minimizuar pasojat. (Monitor)

Qendra Alert/Alert.al