Menu

Kryesore

Pranvera Rrapushi: Si ta dallojë konsumatori nëse një faqe online është formale apo jo

E ftuar në emisionin “Alert” në News24 nga Granit Sokolaj, Pranvera Rrapushi sipërmarrëse, eksperte e tregtisë online ka folur për zhvillimin e faqeve online, rritjen e informalitetit dhe nevojën e ndërgjegjësimit si të bizneseve edhe të konsumatorëve.

“Kjo fushë po zhvillohet akoma më tej dhe përdoruesit e internetit nëse në vitin 2000 kanë qenë shumë pak 0.1%, sot janë rritur dhe ka sjellë zhvillimin e faqeve online. Pandemia e Covid-19 e mundësoi këtë industri që të zhvillohej jo vetëm për bizneset online por edhe individët. Me zhvillimin e tyre u rrit pakënaqësia dhe informaliteti, është në dëm, jo vetëm ndaj bizneseve që janë të licencuara për ushtrimin e këtij aktiviteti, por edhe për individë që nuk iu ofrohet siguri, si ndërrim mase apo kthimin e parave. Masat që janë ndërmarrë ditët e fundit, pati një lëvizje nga qeveria, në ndërgjegjësimin jo vetëm të bizneseve por edhe të kërkesës së konsumatorëve. Por, kjo fushatë duhet të vazhdojë, duke qenë se është një fushë në zhvillim përballemi me mungesën e eksperiencës konsumatore. Nëse do kishim eksperiencë konsumatore, individi para se të blinte online do identifikonte nëse faqja është formale po jo. Formale është në rastet kur ka web zyrtar, adresë fizike, rimburësim klienti. Nëse përballemi me faqe informale, aty lexon nuk ka mundësi kthimi apo ndërrimi produkti. Duhen fushata sensibilizuese dhe bashkëpunim për të ruajtur konkurrencën e drejtë dhe bashkëpunimin me furnitorët dhe me postën dhe kontratat që janë kundrejt tyre. Ka masivisht produkte kur blen por nuk punojnë, ndërkohë që produkti mund të kërkojë suport teknik, raste kur konsumatori ka kompani që shet produkt dhe nuk ofron suport teknik”-tha Pranvera Rrapushi.

Emisioni Alert

Qendra Alert/Alert.al

Shitjet online, eksperti Pinderi: Mbi 3 mijë individë të angazhuar dhe 16 mijë pako çdo ditë

I ftuar në emisionin “Alert” në News24 nga Granit Sokolaj, Valter Pinderi ekspert i shitjeve online ka folur për zhvillimin e kësaj tregtie, kush janë përfitues dhe si do të jetë e ardhmja e tij.

“Shitjet online është një treg në rritje, ku ka shumë biznese që po përfitojnë dhe individë që nuk janë të regjistruar duke ulur dhe cilësinë për konsumatorin. Çdo kush nga shtëpia mund të nisë të tregtojë online. Konsumatori nuk është mësuar me standarde apo cilat janë platforma të sigurta, duke bërë që disa prej tyre të zhgënjehen dhe disa prej bizneseve të përfitojnë nga kjo gjë. Sipas të dhënave që unë kam janë mbi 3 mijë individë që çdo ditë bëjnë pako, janë 16 mijë pako që nisen nga çdo cep i Shqipërisë dhe një pjesë e tyre janë informale. Informaliteti në Shqipëri është në të gjitha degët e biznesit. Për biznesin, nëse mësojmë si të shesim online në Shqipëri, shesim për të gjithë botën. Oportunitet për shtetin, se pa ndryshuar ligjet, ka një transparencë maksimale për të identifikuar dhe për të kërkuar ndryshimin e këtyre bizneseve. Janë biznese të cilat një pjesë e tyre nuk janë gati. Tatimet nëse për persona që shesin nën dorë është e vështirë që të kontrollohet nga shteti, kurse online nëse shteti sheh ku ka marrë ankesa apo sugjerime, e gjen direkt ku shitet ai mjalt. E porosit mjaltin dhe me inspektorët e AKU edhe AKEP mund të përfshihen. Kemi një mjalt pa faturë ushqimore dhe nuk mund të kthehet mbrapsht. I kërkohet menjëherë të marrë masa ose do ketë penalitet. Me këtë lloj biznesi, transparenca është e pashmangshme. Kështu mund të mbledhësh taksa edhe për biznese të tjera. Nëse marrim industrinë e modës, produktet që zhdoganohen në Shqipëri janë me çmime qesharake, shteti e ka të pamundur t’i kapë fizikisht. Online ato pantollona nuk gjenden askund me 5 lekë sa i kanë zhdoganuar. Biznesi online nuk ka marrë akoma vlerë dhe konsideratën e duhur”-deklaroi Valter Pinderi.

Emisioni Alert

Qendra Alert/Alert.al

Kërkohet tërheqja e drithërave “Nuova Terra Cous Cous”, me prani të mustardës

Supermarketet kanë kujtuar një grup drithërash “Nuova Terra Cous Cous”, një burim i proteinave bimore, të cilat kontribuojnë në mirëmbajtjen e kockave, masës muskulore dhe fibrave. Shkak është prania e alergjisë së mustardës, e cila nuk deklarohet në etiketë. Produkti në fjalë i përket numrit të lotit L1021821 me jetëgjatësinë minimale të raftit 28/02/2023.

Coop informon se masa e rikujtimit prek vetëm disa pika të shitjes së rrjetit të kooperativave.

Si masë parandaluese, njerëzit alergjikë ndaj mustardës këshillohen të mos konsumojnë Cous Cous me numrin e treguar të tufës. Megjithatë, nuk ka rreziqe për konsumatorët që nuk janë alergjikë ndaj mustardës. (Il Fatto Alimentare)

Qendra Alert/Alert.al

Për çfarë shërbejnë farat e lulediellit

Hipertensioni shkakton sëmundje të zemrës dhe veshkave, goditje në tru dhe probleme të tjera të rënda shëndetësore. Me miliona njerëz në botë vuajnë nga presioni i lartë i gjakut dhe një përqindje e mirë nuk e kuptojnë, sepse nuk ka simptoma. Mosha juaj, historia familjare, gjinia dhe raca mund t’ju vënë në rrezik, por edhe dieta juaj.

Mjekët sugjerojnë që të ndiqni një dietë të pasur me kalium, magnez dhe fibër. Kështu, mollët, kajsitë, banane, pjeshkat, janë frutat që rekomandojnë ekspertët. Acidet yndyrore Omega-3 po ashtu janë yndyra super të shëndetshme, që trupi juaj duhet të funksionojë siç duhet. Omega-3 mund të ulë presionin e gjakut, zvogëlon inflamacionin dhe ul trigliceridet.

Ato gjithashtu përmbajnë vitaminë D, e cila ul presionin e gjakut. Ndaj konsumoni sa më shumë salmon, troftë dhe ton. Shijoni, po ashtu, farërat e pakripura si luledielli, kungulli ose fara të tjera. Ato janë plot me minerale me aftësi për të ulur presionin e gjakut. Sigurohuni që nuk janë të kripura. Bajame, arra, lajthi janë gjithashtu të shëndetshme. (Shendeti)

Qendra Alert/Alert.al

Ethet afrikane të derrave mbërrijnë në Itali. Alarmi në Piemont dhe Liguria

Pas gripit të shpendëve që brenda pak javësh shkaktoi vrasjen e 13 milionë pulave, gjelave të detit dhe shpendëve të tjerë në Lombardi dhe Veneto, autoritetet veterinare po luftojnë me një shpërthim të etheve afrikane të derrave. Tre derra të ngordhur u gjetën në Piemont dhe Liguria. Analiza u është besuar teknikëve të Institutit Eksperimental Zooprofilaktik të Piemontit, Ligurias dhe Valle d’Aosta. Arsyet për shqetësim janë të shumta dhe të ligjshme sepse është një virus jashtëzakonisht ngjitës dhe vdekjeprurës në 90% të rasteve. Instituti Zooprofilaktik i Torinos specifikon se ethet e derrave nuk janë të transmetueshme për njerëzit, por është një nga sëmundjet më serioze që mund të ndikojë në kafshë dhe është shumë e transmetueshme midis derrave. Prandaj, pa masat e nevojshme paraprake, fermat konsiderohen të jenë në rrezik serioz.

Më poshtë, video e EFSA (Autoriteti Evropian i Sigurisë Ushqimore) mbi problemin e etheve afrikane të derrave.

Qendra Alert/Alert.al

Dieta mesdhetare: Këshilla e nutricionistëve mbi burimet e proteinave

Dieta mesdhetare theksohet nga të gjitha organizmat ndërkombëtare, duke filluar me Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH), si dietë jetëgjatësie: Nxit humbjen e peshës dhe ndihmon në parandalimin e infarkteve, goditjeve në tru, diabetit të tipit 2 dhe vdekjes së parakohshme. E përfshirë në listën e Trashëgimisë Kulturore jomateriale të UNESCO-s në vitin 2010 është një mënyrë jetese që sheh në qendër të saj një dietë ‘të varfër’ (por në të njëjtën kohë të pasur me fibra dhe vitamina), aktivitet fizik.

Ushqimet e dietës mesdhetare njihen nga të gjithë, që nga vaji i ullirit ekstra i virgjër, deri te drithërat e plota që kalojnë nëpër bishtajore dhe fruta të thata. Por disa studime kanë vërejtur se në Itali pak e ndjekin vërtet dhe kush e di se sa e dinë se cilat janë sasitë e çdo ushqimi që duhet vënë në pjatë. Në këtë artikull analizohen sasitë e duhura të çdo ushqimi të dietës mesdhetare për t’i vënë në pjatë çdo ditë ose gjatë javës. Duke filluar nga burimet proteinike.

Dietat me proteina të larta po adoptohen gjithnjë e më shumë nga popullsia, të cilat mund të përbëjnë rreziqe serioze për shëndetin dhe të rrezikojnë jetëgjatësinë. Ministria e Shëndetësisë së Italisë, në fillim të dhjetorit botoi një dokument në të cilin na paralajmëron rreth dietave me proteina të larta dhe me pak glukozë, duke theksuar rrezikun midis rritjes së proteinave dhetë sëmundjeve të veshkave dhe kancerit.

Dokumenti i Ministrisë së Shëndetësisë së Italisë sqaron se kërkesa e proteinave është 10-15% në krahasim me energjinë e konsumuar, me fjalë të tjera 0.9-1 g proteina për kile të peshës ideale trupore, duke specifikuar se si edhe tek atletët dhe njerëzit që praktikojnë sporte konkurruese është e nevojshme të respektohet kufiri maksimal prej 2 g për kg humbje trupore. Jo vetëm që teprimi nuk sjell përmirësime fizike dhe të performancës, por është i dëmshëm dhe jo shumë në përputhje me gjendjen fizike të mirëqenies tek atleti. Për një person 70 kg që kryen aktivitet fizik të moderuar dhe konsumon rreth 2.000 kcal në ditë, dieta mesdhetare siguron: Në praktikë çfarë duhet të vëmë në pjatë çdo ditë? Ja një shembull se si të kompozosh dietën.

Bishtaja të thara, 2 racione 30 g në javë (ose të freskëta ose të konservuara në sasi të përshtatshme),

Peshk, 2 racione 150 g në javë,

Mish, 2 racione 100 g në javë,

Djathëra të freskët (lloji mozzarella) 2 racione në javë prej 100 g (ose në mënyrë alternative 2 porcione të djathit prej 50 g)

Vezë, 2 në javë,

Qumësht ose kos, 2 racione 125 g në ditë,

Bukë e plotë, 3 racione 50 g në ditë,

Në këtë mënyrë, një person merr rreth 64 g proteina në ditë, të barabartë me 10% të shpenzimeve të përditshme kalorik prej 2,500 kcal dhe 13% të asaj të 2,000 kcal. Nëse personi në fjalë ka si peshë ideale 60 kg, futja e proteinave është pak më shumë se 1 g proteina për kile të peshës trupore. Nëse pesha e saj ideale është 70 kg, futja e proteinave është 0.9 g për kilogram të peshës trupore. Një mënyrë për të konsumuar në mënyrë të ekuilibruar proteinat e ndara në tre vaktet në ditë mund të jetë ajo e propozuar në tryezën më poshtë (dukshëm perimet, frutat, yndyrnat dhe kondimentet do të shtohen në menu).

Kur zgjedhim proteinat për të vënë në pjatë është e nevojshme të marrim parasysh cilësinë dhe sasinë. Nga ky këndvështrim, perimet janë më të mira. Drithërat dhe bishtajoret së bashku sigurojnë të njëjtat proteina me vlerë të lartë biologjike që gjejmë në burimet shtazore, por me një avantazh shtesë: ato pasurohen me fibra të tretshme dhekripëra minerale të çmuara si hekuri, kalciumi dhe vitamina që aktivizojnë metabolizmin. (IlFattoAlimentare)

Qendra Alert/Alert.al

Si të dalloni ftohjen, gripin dhe Covidin

Keni dhimbje të fytit, rrjedhje hundësh dhe dhimbje muskujsh? Mund të jetë një ftohje e zakonshme, një rast gripi ose Covid-19. Të gjitha sëmundjet kanë simptoma të ngjashme, ndonjëherë duke e bërë të vështirë të dallohet se çfarë mund të jetë.

Rastet e infektimit me Covid-19 kanë qenë në rritje ndërsa varianti Omicron është në rritje, por numrat e shtrimeve në spital duket se po qëndrojnë relativisht të ulëta. Provat sugjerojnë se infeksioni me këtë variant duket më pak i mundshëm të jetë i rëndë, tha epidemiologu dhe ish-drejtori ekzekutiv i Departamentit të Shëndetësisë në Detroit, Dr. Abdul El-Sayed.

“Gjëja e rëndësishme për të mbajtur mend është se, një vaksinë është si “të jesh në vëzhgim” për sistemin tuaj imunitar. Kështu që aftësia e tij për të identifikuar dhe shkatërruar viruset është shumë më e lartë sa herë që marrim një tjetër dozë të vaksinës.”,- tha El-Sayed.

Shenjat e hershme të të ftohtit, gripit dhe Covid-19 priren të jenë të ngjashme, tha El-Sayed.

Si Covid-19 ashtu edhe gripi shpesh shkaktojnë simptoma të tilla si ethe, lodhje, dhimbje trupi, dhimbje të fytit, gulçim dhe të vjella ose diarre. Megjithatë, infeksioni i Covid-19 mund të dallohet nga dhimbja e kokës dhe kolla e thatë që shpesh shoqërohen me të. Humbja e shijes dhe nuhatjes ka qenë shenja paralajmëruese e një infeksioni Covid-19, si dhe është ende një simptomë e mundshme, megjithëse është më pak e përhapur tani sesa ka qenë me variantet e tjera, tha El-Sayed.

“Vetëm sepse ju merrni një test negativ nuk do të thotë domosdoshmërisht se nuk është Covid,” tha El-Sayed. “Qasja më e mirë është të testoni dhe më pas të provoni përsëri pas 12 deri në 24 orësh, si dhe nëse merrni dy rezultate negative, mund të jeni më të sigurt se nuk është një Covid.”

Pavarësisht nëse është Covid-19 apo ftohja e zakonshme, ka qenë gjithmonë një ide e mirë izolimi ndërkohë që luftohet me një sëmundje virale, tha ai.

Qendra Alert/Alert.al

Çmimet globale të ushqimeve shënuan rënie në dhjetor

Çmimet botërore të ushqimeve ranë lehtë në dhjetor pasi çmimet ndërkombëtare të vajrave bimore dhe sheqerit ranë ndjeshëm nga nivelet e larta, njoftoi sot Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë e Kombeve të Bashkuara.

Indeksi i çmimeve të ushqimit të FAO-s ishte mesatarisht 133,7 pikë në dhjetor, një rënie prej 0,9 për qind nga nëntori, por gjithsesi 23,1% në rritje nga dhjetori 2020. Indeksi gjurmon ndryshimet mujore në çmimet ndërkombëtare të mallrave ushqimore të tregtuara zakonisht. Vetëm nën-indeksi i qumështit shënoi rritje mujore në dhjetor.

Për vitin 2021 në tërësi, mesatarisht gjatë gjithë vitit, Indeksi i Çmimeve të Ushqimit të FAO-s ishte mesatarisht 125.7 pikë, sa 28.1% më shumë se një vit më parë.

“Ndërsa çmimet normalisht të larta pritet t’i lënë vendin rritjes së prodhimit, kostoja e lartë e inputeve, pandemia globale e vazhdueshme dhe kushtet klimatike gjithnjë e më të pasigurta lënë pak hapësirë ​​për optimizëm për një rikthim në kushte më të qëndrueshme të tregut edhe në vitin 2022,” tha ekonomisti Abdolreza Abbassian.

Indeksi i çmimeve të drithërave të FAO-s u ul me 0.6% nga nëntori, pasi rënia e kuotimeve të eksportit të grurit mes furnizimeve të përmirësuara pas korrjeve të hemisferës jugore më shumë se kompensoi çmimet më të forta të misrit të mbështetur nga kërkesa e fortë dhe shqetësimet për thatësinë e vazhdueshme në Brazil. Megjithatë, për të gjithë vitin, Indeksi i Çmimeve të Drithërave të FAO-s arriti nivelin më të lartë vjetor që nga viti 2012 dhe ishte mesatarisht 27.2% më i lartë se në vitin 2020, me misër me 44.1%, grurë me 31.3 %, por orizin me 4.0 %.

Indeksi i çmimeve të vajit vegjetal të FAO-s ra me 3.3% në dhjetor, me kuotimet më të dobëta për vajin e palmës dhe vajin e lulediellit që reflektojnë kërkesën e ulët globale për importe që mund të lidhet me shqetësimet mbi ndikimin e rasteve në rritje me COVID-19. Për vitin 2021 në tërësi, Indeksi i Çmimeve të Vajit Vegjetal të FAO-s arriti një nivel më të lartë të të gjitha kohërave, duke u rritur me 65.8% nga viti 2020. (FAO)

Qendra Alert/Alert.al

Nafta e nis javën në rritje

Nafta është rritur në tregtinë e parë të javës ndërkohë që ndërprerjet në Kazakistan dhe Libi kanë tejkaluar shqetësimet në lidhje me kërkesën nga rritja e shpejtë e infeksioneve me Omicron në botë.  Nafta brent, çmimi referencë në bursën e Londrës, u rrit me 0.3% në 81.99 dollarë për fuçi, ndërsa nafta bruto amerikane, shtoi 0.3% në 79.12 dollarë për fuçi. Çmimet e naftës kanë shtuar 5% javën e kaluar, pasi protestat në Kazakistan ndërprenë linjat e furnizimeve me trena dhe goditën prodhimin në fushën më të madhe të naftës në vend, Tengiz.

Në Libi, mirëmbajtja e tubacioneve uli prodhimin në 729,000 fuçi në ditë, nga 1.3 milionë fuçi në ditë që ishte në fund të vitit të kaluar. Sipas analsitëve, e gjithë situata lidhet me ofertën, duke i’u referuar ndërprerjeve në Libi dhe Kazakistan, rënies së inventarëve në Shtetet e Bashkuara dhe arritjes së një tavani në prodhim edhe në rusi. Nëse Rusia pushton Ukrainën, eksportet e vendit drejt Europës do të ndërpriteshin, ç’ka do të rrisë mëtej çmimet.

Nafta po merr gjithashtu mbështetje nga rritja e kërkesës botërore dhe rritjes më të vogël se ç’pritej të ofertës nga Organizata e Vendeve Eksportuese të Naftës. Prodhimi i Opec në Dhjetor u rrit me 70,000 fuçi në ditë nga muaji i kaluar, krahasuar me 253,000 fuçi që u ra dakord në paktin për muajin.  Ndërkohë, qeveritë nga Europa në Kinë dhe Indi, kanë aplikuar kufizime për t’i bërë ballë variantit Omicron të koronavirusit, ç’ka mund të godasë kërkesën në afat-shkurtër. (Scan)

Qendra Alert/Alert.al

Vitaminat që veprojnë më mirë në luftën kundër stresit

Stresi mund të çojë në probleme të shumta shëndetësore, të shkaktojë tension të muskujve, dhimbje, probleme me stomakun dhe probleme me gjumin, të ndikojë në presionin e gjakut, sëmundjet e zemrës, obezitetin dhe diabetin. Për të parandaluar problemet e mundshme të shkaktuara nga stresi, ne mund të ndryshojmë rutinën tonë ditore dhe të marrim më shumë vitamina që mund të ndihmojnë në luftimin e stresit dhe ankthit.

Vitaminat që kanë një efekt pozitiv ndaj stresit

Vitamina B5

E njohur edhe si acidi pantotenik. Kjo vitaminë luan një rol në prodhimin e hormoneve mbiveshkore dhe njihet si vitamina “anti-stres”. Kur vitamina B5 është e pranishme në sasi të mjaftueshme, ajo është në gjendje të zvogëlojë sekretimin e kortizolit, gjë që ndihmon trupin të rikuperohet. Gjithashtu, acidi pantotenik luan një rol me koenzimën A, e cila është e përfshirë në sintezën e neurotransmetuesve, të cilët janë epinefrina, serotonina dhe acetilkolina, që ndikojnë në funksionet njohëse, kujtesën dhe humorin.

Vitamina B6

Kjo njihet gjithashtu si piridoksinë, e cila ndihmon në sintezën e hormoneve të stresit, epinefrinës dhe norepinefrinës. Kjo do të thotë se kur trupi është nën stres, ai ka më pak B6 për të kryer funksione të tjera. Vitamina B6 është gjithashtu e shkëlqyer për formimin e neurotransmetuesve, serotoninës dhe dopaminës.

Vitamina C

Kjo vitaminë njihet për vetitë e saj imune për shkak të përmbajtjes së lartë të antioksidantëve, por gjithashtu luan një rol të rëndësishëm në stres. Kur trupi ynë është nën stres, vitamina C natyrshëm zvogëlohet në trup.

Omega 3

Vaji i peshkut është vitamina më e mirë kur bëhet fjalë për të ndihmuar në kapërcimin e inflamacionit në trup. Ato janë baza e një sistemi nervor të shëndetshëm dhe shëndetit të trurit. Një studim zbuloi se marrja e acideve yndyrore omega-3 është e lidhur me përmirësimin e humorit dhe njohjes.

Zinku

Zinku është një suplement i shkëlqyer që lidhet me përmirësimin e imunitetit, rezistencën ndaj infeksioneve, përmirësimin e energjisë dhe uljen e lodhjes. Zinku gjendet natyrshëm në ushqimet e pasura me proteina, veçanërisht në viçin, pulën dhe ushqimet e detit.

Vitamina B-12

Vitamina B-12 konsiderohet si një nga suplementet më të mira për përmirësimin e humorit dhe menaxhimin e stresit. Ndikon në çlirimin e hormonit endorfin, i cili në fakt ju bën të ndiheni më mirë dhe nxit një gjendje mendore të qetë dhe euforike. Burimet natyrore të vitaminës B-12 përfshijnë viçin, vezët, djathin dhe butak. (Telegrafi)

Qendra Alert/Alert.al