Menu

Kryesore

Rapex ngre alarmin: Produktet e rrezikshme që janë në përdorim të përditshëm

Rapex ka ngritur sërish alarmin për disa produkte jo ushqimore, të përdorimit të përditshëm. Në njoftimin e Rapex renditen si të rrezikshme një sërë produktesh, nga lodrat për fëmijët, veshje, barbeque, produkte kozmetike etj. Sipas Rapex këto produkte nuk janë në përputhje me direktivat e BE.

 

Pjesët e vogla (një sy plastik nga kukulla dhe unaza) mund të shkëputen lehtësisht nga lodrat. Një fëmijë i vogël mund t’i fusë në gojë dhe t’i mbyt.

Pantallonat e shkurtra kanë litarë të gjatë me skaj të lirë në zonën e belit që mund të bllokohen kur fëmijët luajnë, duke sjell lëndime. Produkti nuk përputhet me kërkesat e Direktivës së Përgjithshme të Sigurisë së Produktit dhe me standardin përkatës Evropian EN 14682.

Grila e Barbeque bëhet shumë e nxehtë duke arritur një temperaturë prej 87 gradë mbi temperaturën e ambientit (kufiri është 50 gradë). Si pasojë, përdoruesi mund të pësojë djegie dhe produkti mund të shkaktojë zjarr. Produkti nuk përputhet me kërkesat e Direktivës së Përgjithshme të Sigurisë së Produktit dhe standardit përkatës Evropian EN 1860-1.

 

Sipas listës së përbërësve, produkti përmban Hydroquinone (2.0%). Hydroquinone mund të shkaktojë acarim të lëkurës dhe dermatit. Produkti nuk përputhet me Rregulloren e Produkteve Kozmetike.

Safety Gate for dangerous non-food products (europa.eu)

Qendra Alert/Alert.al

 

Më pak fast-food, për të fituar minuta të jetës së shëndetshme

Ndryshimet e vogla në zakonet e të ngrënit mund të sjellin përfitime shëndetësore. Ndryshimet në dietë nuk janë domosdoshmërisht të nevojshme: Çdo hot dog i konsumuar ju bën të humbni 36 minuta jetë të shëndetshme (për disa ushqime arrin 74), ndërsa duke zvogëluar kaloritë ditore nga viçi dhe mishi i përpunuar me 10%, ju merrni një përfitim shëndetësor 48-minutësh. Kështu, mendojnë autorët e një studimi të botuar në Nature Foods, nga Universiteti i Miçiganit, të cilët për herë të parë së bashku analizuan pasojat në trup e mbi 5,850 ushqimeve. Puna u krye duke kapërcyer rrezikun për shëndetin me atë mjedisor dhe duke atribuar rezultate dhe efekte specifike. Në veçanti, për të vlerësuar pasojat në shëndet, autorët konsideruan konsumin mesatar të qytetarëve amerikanë të përfshirë në bazën e të dhënave. Çfarë hanë në Amerikë dhe e lidhën me më shumë se 5,800 ushqime me faktorët e rrezikut të përfshirë në Barrën Globale të Sëmundjeve, e cila i atribuon një ndikim në shëndet. Kështu ata i caktuan një përfitim shëndetësor (të përcaktuar pikërisht në minuta të shëndetshme të jetës gjatë gjithë jetës) ushqimeve pozitive dhe anasjelltas, një rënie të njëjtë për ushqimet jo të shëndetshme.

Sa i përket pasojave mjedisore, ata kanë përdorur një bazë të dhënash tjetër, Impact World +, e cila llogarit, për çdo ushqim, kostot mjedisore të të gjithë ciklit të jetës (prodhimi, transformimi, transporti, magazinimi, përgatitja, konsumi dhe mbeturinat). Me pas, ata i shtuan të dhënave konsumin e ujit dhe dëmin shëndetësor të shkaktuar nga grimcat e emetuara gjatë të njëjtit cikël.

Në atë moment ata i ndanë ushqimet në tre grupe ngjyrash, të kuqe, të verdhë dhe jeshile sipas rezultatit negativ ose pozitiv dhe llogaritën minutat e shëndetit dhe pasojat në mjedis. Mesazhi më i forte, përsëritën autorët, përtej numrave individualë, është në kuptimin e përgjithshëm të të dhënave: Të gjithë mund të japin një kontribut në zvogëlimin e gjurmës mjedisore të ushqimit dhe në të njëjtën kohë, të ruajnë shëndetin e tyre me ndryshime të vogla në dietë. (IlFattoAlimentare)

Qendra Alert/Alert.al

Tragjedia në Tetovë, Filantropi Lazim Destani pranë bashkëvendasve, ndan dhimbjen me familjarët e viktimave

Filantropi Lazim Destani ka reaguar për ngjarjen e rëndë në Tetovë, ku nga shpërthimi i zjarrit në spitalin covid mbetën të vdekur dhjetëra persona, mes tyre mjekë, pacientë dhe familjarë të tyre e u plagosën disa të tjerë. Teksa shprehet i tronditur nga kjo ngjarje, Destani i shpreh ngushëllime familjeve të viktimave dhe uron shërim të shpejtë për të lënduarit.

 

 

Statusi i plotë në Facebook i Lazim Destanit:

Hidhërim i jashtëzakonshëm nga tragjedia që mbrëmë i gjeti bashkëqytetarët e mi!

Ngushëllime të sinqerta për familjet e viktimave. Të ndjerit u prehshin në paqe, familjeve u dhëntë Zoti forcë e durim për përballimin e dhembjes, ndërsa uroj shërim të shpejtë për të lënduarit!

Gjithnjë pranë bashkëvendësve të mi!

Qendra Alert/Alert.al

Edhe Maqedonia e Veriut rrit çmimin e bukës

Ditëve të fundit në disa furra private të bukës është vërejtur rritje e çmimit të bukës me 5 denarë. Ky shtrenjtim për qytetarët është i papranueshëm dhe rëndon edhe më shumë buxhetin e tyre familjar. Ata shprehen se nuk janë të befasuar nga rritja e çmimeve sepse janë mësuar me këtë dukuri pasi siç shprehen çdo ditë po përballen me to, por kjo e bukës thonë se është kulmi.

“Kjo nuk është normale, çdo dit po përballemi me çmime të reja, dje u shtrenjtuan vaji, sheqeri dhe shumë artikuj tjerë, të nevojshëm për jetën e përditshme dhe ja tani së fundmi edhe buka, kjo është e patolerueshme”, shprehet një qytetar.

“Vërtet është e papërballueshme, nuk mundet të shtrenjtohen të gjitha gjërat e vetëm rroga të mbetet e njëjta. Jemi dëshmitarë se çdo ditë po përballemi me çmime të reja. Por kjo me bukën është kulmi”, tha një tjetër qytetar. (Alsat.mk)

Qendra Alert/Alert.al

Konsumimi i alkoolit në shtatzëni, projekt për të luftuar pasojat tek foshnjet

9 shtatori është Dita Botërore e ndërgjegjësimit për Fas (spektri i alkoolit fetal) dhe Fasd (Çrregullimi i spektrit të alkoolit fetal). Këto janë sëmundje të shkaktuara nga konsumimi i alkoolit në shtatzëni, të cilat prodhojnë paaftësi të përhershme fizike, mendore dhe të sjelljes. Në fakt, nuk ka të dhëna domethënëse në vend, në lidhje me incidencën dhe ashpërsinë e problemit.

Për të kapërcyer këtë mungesë, Ministria e Shëndetësisë i ka besuar Qendrës Kombëtare të Varësisë dhe Dopingut të ISS (Instituti i Lartë i Shëndetit) një projekt pilot të zhvilluar në pesë rajone (Lazio, Marche, Sicili, Emilia-Romagna, Friuli Venezia Giulia). Nisma, e quajtur Parandalimi, Diagnostifikimi i Hershëm dhe trajtimi i synuar i Fas dhe Fasd filloi në vitin 2019 dhe do të përfundojë në fund të vitit 2021. Projekti ka tre objektiva: Të monitorojë konsumin e alkoolit në shtatzëni, të informojë për rreziqet dhe të trajnojë profesionistë shëndetësorë dhe punonjës socialë për parandalimin, diagnostikimin dhe trajtimin.

Qendra Kombëtare për Varësinë dhe Dopingun nxori dy broshura. E para “Le të mendojmë për fëmijët”, bën analiza se si të diagnostikojmë Fas, ndërsa e dyta, “Sindromi Fetoalkoolik”. Ky është një mjet për të ndihmuar njerëzit me Fas. Në frontin e trajnimit përfshihen rreziqet e konsumimit të alkoolit dhe mbi ndërhyrjet që do të zbatohen për foshnjat e ekspozuara. Trajnimi specifik mbi këtë temë do t’i drejtohet gjithashtu rreth 2.000 punonjësve socialë dhe shoqatave që merren me birësime, në mënyrë që ata ta dinë problemin, të dinë se si ta identifikojnë atë tek fëmijët dhe të dinë se si t’u japin informacione të sakta familjeve birësuese në çdo rrugë që duhet të ndjekin.

Të dhënat më të fundit të mbledhura në Itali lidhen me një studim të kryer në vitin 2011, ku mbi 607 fëmijë në 7 spitale të ndryshme tregojnë një ekspozim të fetusit ndaj etanolit prej 7.9%. Krahasimi midis foshnjave të ekspozuara dhe atyre të paekspozuara të bëra në Romë nxjerr në pah një dëmtim të rëndësishëm të të parëve në zhvillimin njohës dhe aftësivë adaptive. Në mbarë botën, të dhënat në dispozicion vlerësojnë se fëmijët e prekur nga Fas dhe Fasd janë rreth 15 nga 10 mijë, ndërsa mesatarja e grave që pinë alkool gjatë shtatëzanisë është rreth 10%. Në veçanti, një raport i OBSH -së i vitit 2018 tregon se në Evropë kjo mesatare është më e lartë dhe është rreth 25%. Në fakt, ka disa vende, të tilla si Irlanda, Danimarka, Mbretëria e Bashkuar dhe Rusia, të cilat regjistrojnë normat më të larta të konsumit të alkoolit gjatë shtatëzanisë në botë (Lancet Global Health). (IlFattoAlimentare)

Qendra Alert/Alert.al

Shumë shtete kundër produkteve plastike njëpërdorimshe

Britania kërkon të zhdukë tetë kontribues të mëdhenj ndaj ndotjes plastike të cilët gjejnë përdorim të përditshëm, deri në fund të vitit të ardhshëm. Edhe Sllovenia e Gjermania ndaloi përdorimin e produkteve plastike njëpërdorimshme.

Lista përfshin plastika famëkeqe një përdorimshme, të tilla si thika prerëse plastike, ambalazh plastik, kunja pambuku plastike, si dhe pipa për pijet si dhe disa mjete të tjera që gjejnë përdorim të përditshëm.  Mënyra kryesore se si industria mund të mbështesë këtë dëshirë publike është adresimi i problemeve që çojnë në paketimin e plastikës.

Pra, për çdo artikull paketimi, duhet të shqyrtojmë nëse plastike është zgjedhja e duhur materiale, ose nëse paketimi nuk është i nevojshëm. Në shumë raste, plastike mund të jetë zgjedhja më e mirë materiale nga një perspektivë mjedisore.

Në këto raste, ne duhet të sigurojmë që plastika mund të riciklohet. Sipas marrëveshjes, bizneset gjithashtu kanë rënë dakord me objektivat për të bërë të gjitha paketimet e tyre plastike të ripërdorshme, të riciklueshme ose kompostabile.

Qeveria e Sllovenisë ka ndaluar shitjen e pjesës më të madhe të produkteve plastike njëpërdorimshme.

Lista e produkteve të ndaluara përfshin pjatat, lugët, thikat dhe pirunët plastikë, përveç atyre që përdoren në pajisjet mjekësore dhe në sektorin industrial, tha qeveria në një deklaratë.

Qeveria ndaloi edhe shitjen e kontejnerëve të ushqimit dhe pijeve, si dhe gotave të bëra nga polistireni dhe paraqiti kërkesa për etiketimin e disa produkteve plastike.

Në vitin 2019, BE-ja miratoi Direktivën për Plastikat Njëpërdorimshme (SUPD) për të ndaluar në mënyrë progresive përdorimin e produkteve të tilla plastike, për të zvogëluar ndotjen në dete.

Edhe Gjermania bëri të ditur se do të ndalojë përdorimin e produkteve plastike njëpërdorimshme në të gjithë vendin. (Spektrum)

Qendra Alert/Alert.al

 

 

Shqipëria, shteti me bukën më të shtrenjtë në Europë

Shqipëria renditet si vendi ku banorët e saj shpenzojnë më shumë për bukë dhe drithëra në raport me të ardhurat e tyre

Sipas Institutit Europian të Statistikave (Eurostat), shpenzimet nominale për bukë dhe drithëra, si përqindje e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB- që mat vlerën e mallrave dhe shërbimeve përfundimtare të prodhuara nga ekonomia në një vit) ishin 4.8%, në vitin 2020, më të lartat në Europë.

Viti pandemik ka ndikuar në rritjen e shpenzimeve për këtë produkt jetësor, teksa në periudhën 2016-2019, ky tregues ishte ulur në 4.7% të PBB-së.

Shteti i dytë pas nesh është Rumania, me 4% të PBB-së, si shpenzime për bukë dhe drithëra, Mali i Zi, me 3.9% të GDP-së, i ndjekur nga Bosnjë-Hercegovina me 3.1% dhe Maqedonia me 3%. Edhe Greqia, ndonëse një vend në Bashkimin Europian, shpenzon 2.7% të GDP-së për bukë dhe drithëra. Serbia, e ka këtë tregues më të ulëtin në rajon, me 2.4% (të dhënat për Kosovën mungojnë).

Mesatarja e vendeve kandidate dhe potenciale kandidate (përjashtuar Turqinë dhe Kosovën) është 3% e GDP-së, shumë më e lartë se mesatarja prej 1.3% e 27 vendeve të Bashkimit Europian.

Në vlerë absolute, shpenzimet mesatare për banor për bukë e drithëra janë 220 euro në vit, më të lartat në rajon, së bashku me Malin e Zi (266 euro). Nivelin më të ulët në rajon e ka Maqedonia (157 euro) e më pas Serbia (164 euro). Vendet e zhvilluara shpenzojnë më shumë për frymë për këtë produkt, pasi është më i shtrenjtë, por për shkak të të ardhurave të larta, ai nuk rëndon në xhepat e tyre.

Shqipëria është shteti që ka peshën më të lartë të shpenzimeve për ushqime në raport me totalin, një tregues ky i nivelit të ulët të të ardhurave, që dikton plotësimin e nevojave bazë, përpara se të fillojë të mendojë për shpenzime më pak bazike e deri të ato që nuk janë të domosdoshme, si psh argëtimi. Të ardhurat mesatare për frymë të shqiptarëve janë sa 31% e mesatarës së Bashkimit Europian, më e ulëta në Europë (pas nesh është Bosnja me 32%)

Sipas Eurostat, shpenzimet për ushqime dhe pije alkoolike zënë 38% të totalit për familjet shqiptare, në krahasim me 13% që është mesatarja e 27 vendeve të bashkimit Europian dhe 30.6% që e ka shteti i dytë në listë pas nesh, Maqedonia e Veriut.

Së fundmi, disa furra në vend kanë rritur çmimin e bukës me 10 lekë, me një shtrenjtim rreth 14%. (Eurostat)

Qendra Alert/Alert.al

Vezët: Më në fund një formulë për të përcaktuar vëllimin. Zhvillime të reja për industrinë

Vezët kanë tërhequr prej kohësh vëmendjen e matematikanëve, inxhinierëve dhe biologëve në kërkim të një formule universale matematikore që mund të përcaktojë saktësisht vëllimin. Ne nuk jemi para një sfere, as një koni apo edhe një elipsoidi sepse veza ka një formë të vetën. Për këtë arsye deri më tani i ka shpëtuar një formulimi matematikor të zbatueshëm në mënyrë universale. Megjithatë ne jemi përballur me një produkt mjaft të vogël, të aftë për të përshtatur zhvillimin e një organizmi, që të mos rrotullohet shumë dhe të mbajë peshën e çeljes. Ndoshta tani është gjetur një formulë e vlefshme, siç raportohet nga një punë e përshkruar nga Akademia e Shkencave të Nju Jorkut.

Siç shpjegojnë studiuesit e universitetit në artikull, “analiza e të gjitha formave të vezëve mund të bëhet duke përdorur katër forma gjeometrike: sferë, elipsoide, vezake dhe piriforme.Tre të parët kanë një përkufizim të qartë matematikor, secili rrjedh nga shprehja e atij të mëparshmit, por një formulë për profilin piriform ende nuk është nxjerrë “.

Për të arritur tek formula, një funksion shtesë u prezantua në formulën vezake. Modeli matematikor i marrë i përshtatet një forme krejtësisht të re gjeometrike që mund të karakterizohet si faza e fundit në evolucionin e sferës. Matjet e kërkuara janë gjatësia, gjerësia dhe diametri maksimal në rreth një të katërtën e gjatësisë së vezës. Kjo analizë dhe përshkrim matematikor përfaqëson formulën universale dhe është një hap domethënës jo vetëm në të kuptuarit e formës, por edhe në të kuptuarit se si dhe pse ka evoluar, duke bërë teorikisht të mundshme aplikimet e reja biologjike dhe teknologjike. Jashtë industrisë ushqimore, formula e vezëve mund të lejojë zhvillimin e formave të reja në fushën e arkitekturës dhe inxhinierisë, si dhe të jetë e dobishme për përmirësimin e teknologjive.

Burimi : Il Fatto Alimentare

Qendra Alert – Alert.al

Prof. Dr. Kristaq Bërxholi: Kontrolli i salmonelave përmes “zinxhirit ushqimor” të shpendëve

Problemet e salmonelave mund të ndodhin në të gjithë segmentet e zinxhirit të të ushqyerit të shpendëve. Infeksioni mund të ndodhë gjatë prodhimit të materialeve (lëndës së parë) për ushqim. Me “Iniciativën FOOD SAFETY”, mund të mbështetet industria e shpendëve për të fituar betejën kundrejt salmonelave. Salmonela, është një nga shkaktarët më të rëndësishëm i sëmundjeve që kalojnë nëpërmjet ushqimit tek njerëzit në të gjithë botën dhe është shkaktar sinjifikativ i sëmundshmërisë, vdekshmërisë dhe humbjeve ekonomike. Vezët dhe mishi i shpendëve janë burimi kryesor i salmonelozave që shkaktohen nëpërmjet ushqimit në të gjithë botën. Në Komunitetin Europian kriteret mikrobiologjike për salmonelat janë përcaktuar shumë qartë në dokumente të ndryshme të EU dhe në rregullat për lëndën e parë ushqimore për prodhimin e ushqimit, përbërësit ushqimorë, ambientin, popullacionet e kafshëve, karkasat dhe mishi i freskët.

INISIATIVA E KEMIN FOOD SAFETY (FSI)

 

Për një kontroll efektiv të Salmonelave, nëpërmjet zinxhirit të plotë ushqimor, që nga prodhimi i ushqimit deri tek prodhimi i kafshëve të gjalla në nivelin e fermës, Kemin AgriFoods ofron një program komplet për klientët të emërtuar “Food Safety iniciative” (FSi). Ky program përfshin gjithë mbështetjen e nevojshme. Ai përfshin një trajtim të përshtatshëm të ingredientëve ushqimorë, të përzierjes përfundimtare, ambientit, ujit dhe popullacionit të kafshëve me produktet e Kemin të tillë Sal CURB® dhe FormaXOLTM në koncetrime të përshtatshme, i cili është mjaft efektiv në kontrollin e kontaminimit salmonelar nga Salmonella spp. dhe organizmat e tjerë patogenë. Veprimi parandalues i FSi fillon në nivelin e farave në tokë dhe korrjen e bimëve. Rëndësia e kontrollit të Salmonelave herët që në nivelin e korrjes së bimëve dhe dorëzimit tek të tjerët është vendimtare, përkundrejt praktikës aktuale që fokusohet vetëm në bluarjen e ushqimit. Krahas kësaj, hapa të tjerë të rëndësishëm të kontrollit, duhet të merren në nivelin e fermës. Pluhuri, bashkimi i ushqimeve, si dhe uji duhet të monitorohen, po kështu duhet te monitorohet dhe prevalenca e eliminimit të salmonelave në pleh. Një program efektiv mbështetës që përfshin analizat laboratorike, konsultën teknike, punët inxhinerike, do të sigurojë një zgjidhje të përshtatshme. Këto benefite janë të afrueshme të plota nga Kemin.

 

KONTROLLI NË USHQIM DHE UJË

Përpunimi i farave gjeneron shumë pluhur dhe nxehtësi. Prodhimi i nxehtësisë sidomos gjatë sezonit të dimrit formon kondensime. Pluhuri, nxehtësia dhe gjendja humide në bimët që përpunohen janë kushte të përshtatëshme jo vetëm për salmonelat për mbijetesën e tyre, por dhe për një shumëzim të shpejtë dhe të fuqishëm të tyre. Është kjo arsyeja që salmonelat mund të bëhen rezidente në bimet e vjela dhe që përpunohen, me pasojë infektimin e produktit final duke kontaminuar pluhurin gjatë fazave të ndryshme të procesit të prodhimit të produktit final. Farërat e ndryshme si soja, farat e lule diellit, bathët, mishi i peshkut, janë burime kryesore të kontaminimit të ushqimit nga salmonelat. Këto shkaktojnë kontaminimin e komponentëve të ushqimit nga salmonelat si dhe tek ushqimet të cilët kanë pësuar procesin e trajtimit me nxehtësi. Kontrolli i salmonelave përfshin ndërhyrjen për sigurimin e ujit të lirë nga salmonelat. Higjiena e ujit të pijshëm është shumë e rëndësishme si pjesë e programit total të bio-sigurisë në nivelin e fermës. Kualiteti i ujit të pijshëm është një faktor i rëndësishëm për të pasur një ushqim të pastër nga salmonelat. Studimet e bëra për një kohë të gjatë kanë demonstruar që metodat janë në dispozicion dhe me përdorimin e tyre në nivelin industrial sigurohet prodhimi i materialeve ushqimore të lira nga salmonelat. Aplikimi i Sal CURB për të eliminuar patogjenët bakterialë në ushqimin e kafshëve dhe në ujin që pinë kafshët, ka shumë vite që përdoret në praktikë me sukses thuajse në të gjithë botën.

 

KONTROLLI NE KAFSHË

Prezenca e salmonelave në popullacionet e shpendëve, konsiderohet si një faktor risku për prezencën e salmonelave në mish dhe vezë. Ka një lidhje shumë të mirë midis prevalencës së salmonelave tek broilerët/tufave të gjelave të detit dhe prevalenceës së karkasave të broilerëve të infektuar me salmonela. Niveli i ulët i tufave broiler/gjela deti të infektuara me salmonelë, do të përkthehet në një nivel të ulët të prevalencës së karkasave të infektuara me salmonelë. Në prodhimin e vezëve ka gjithashtu një lidhje lineare midis prevalencës së tufave dhe numrit të vezëve të infektuara me salmonella enteritidis. Trajtimi me anën e FormaXOL i gjelave të detit/ broiler/ pulave prodhuese, vlerësohet si një masë efektive për të ulur eliminimin dhe prevalencën e salmonelave në popullacionet e shpendëve për shkak se efekti përfitues i tij është në balancën e organizmave të zakonshëm në zorrët e shpendëve. Produkti mund të përdoret në programin përkatës në tufat me prevalencë të lartë dhe ose risk të infeksionit nga salmonelat. Ai në mënyrë graduale redukton përqindjen e tufave pozitive, në kuadrin e arritjes së një niveli të përshtatshëm. Mandej , bazuar në një program preventiv, me ndihmën e këtij produkti, mund të mbahet nën kontroll niveli i sigurisë. Ky efekt mbrojtës është shumë i suksesshëm, së pari nga reduktimi i pervalencës së lartë të infeksionit salmonelar në kushtet e niveleve të larta të riskut. Së dyti ai ka një veprim parandalues për të mbajtur një status të lirë nga salmonelat. AMBIENTI Kontaminimi persistent i ambientit ka treguar se është një faktor kryesor në infektimin e tufave të shpendëve. Të gjitha pajisjet që përdoren për transportin e materialeve bruto për përgatitjen e ushqimit si dhe të përbërësve të ushqimit duhet të jenë subjekt i aplikimit në mënyrë të rregullt të programeve të sanitizimit e të pastrimit duke siguruar në këtë mënyrë që ata të jenë të pastër gjithnjë. Disa studim kanë theksuar mundësinë e kondesimit në ingredientët, në kontenierët e mbajtjes së ushqimeve, të salmonelave, pasi aty krijohen kushte të përshtatëshme që mbështetin rritjen e salmonelave. Magazinat janë vëndet e përshtatëshme dhe atraktivë për shpendët e egër dhe rodentët dhe për këtë arsye është domosdoshmëri ndërmarja e aksioneve për parandalimin e kontaminimit të ushqimeve. Është shumë e rëndësishme që silloset duhet të pastrohen rregullisht gjithashtu dhe vëndet, magazinat ku mbahen ushqimet. Kërkimet për të parë prevalencën e salmonelave në zinxhirin ushqimore ka treguar se një nivel i lartë prevalence e salmonelave është parë në pluhurin, në zonën e përpunimit të ushqimit, si dhe në vëndet e para dhe pas trajtimit të ushqimeve me nxehtësi si dhe në brëndësi të sistemit të ftofjes gjatë prodhimit të peletave. Rikontaminimi i ushqimit nga bakteriet patogjenë të ushqimit nëpërmjet pastrimit dhe dezinfektimit josanitar të sipërfaqeve të pasijeve mund të parandalohet nëpërmjet përdorimit të pulverit Sal CURB të thatë, i cili mund të përdoret pa asnjë rrezik me Kemin Dusters në doza të rekomandueshme. Ambienti i fermës mund të rikontaminojë ushqimin, ujin dhe kafshet. Risku është i rritur në rastet e një pamjaftueshmërie të pastrimit dhe dezinfektimit të silloseve, paisjeve dhe sistemit të të ushqyerit. Për këtë arsye është e domosdoshme që të aplikohet një program bio-sigurie i cili merret me shumë rreziqe. Këto rreziqe përfshijnë: njerzit dhe vizitorët, pasijet, shpendët e egra dhe të egrat në përgjithësi, parazitët, insektet, materialet shtresore, uji, mënyra e të ushqyerit, ushqimi, pluhuri, sipërfaqet, perimetri i dritareve dhe i dyerve. THERJA Procesi i therjes, ka një impakt të veçantë, në riskun e kontaminimit të karkasave. Salmonelat mund të transferohen tek karkasat gjatë therjes nga tre burime kryesore, por më i rëndësishmi është banja ku futen zogjtë e therur. Burimi tjetër është kontaminimi nëpërmjet shpendëve që vijnë nga një banjë e kontaminuar dhe nga një banjë e pa kontaminuar(kontaminimi i kryqëzuar). Kategoria e tretë e kontaminimit shkaktohet nga vendosja e një popullacioni të salmonelave në vendet e lidhura me pajisjet e procesit të përpunimit, ambientit dhe riciklimit të furnizuesve të ujit. Në këtë rast, origjina e futjes së kontaminimit nga zogjtë e infektuar mund të ketë ndodhur muaj ose vite më parë, por kanë persistuar atje si pasojë e një procesi jo të mjaftueshëm të dezinfektimit fillestar. Këto lloj kontaminimesh janë të vështira për tu eliminuar. Procedurat higjienike efektive të therjes dhe ndërhyrjet e tjera duhet të mbajnë në mënd se salmonelat rriten dhe në ambientet e thertoreve.

SALMONELOZAT TEK NJERZIT

Salmonelozat mund të luhaten nga gastroenterite të lehta deri në të rënda dhe në disa njerëz deri në një sëmundje invazive, e cila mund të jetë fatale. Nga infeksioni salmonelar mund të ketë dhe pasoja për një kohë të gjatë, të tilla si artrite reaktive. Në 27 vendet e EU ka jo më pak se 1 milionë dhe ndoshta me tepër se 1.5 milionë raste të salmonelozës klinike në vit. Salmonelat shkaktojnë një kosto të sëmundjes midis 2-3 bilione euro për vit në EU. Aspekti më i rëndësishëm i shëndetit publik i përhapjes së salmonelave është nëpërmjet vezëve të kontaminuara. Shtrirja më e madhe e shpërthimeve të salmonelave që raportohet të ketë rezultate me vdekje, gjithashtu i atribuohet salmonelave nga vezët. Në Eu dy janë serovarët që konsiderohen si një rrezik sinjifikativ i shëndetit publik; Salmonela enteritidis dhe Salmonela typhimurium. Së bashku ato përbëjnë thuajse 80% të gjithë izolateve tek njerëzit, ku S. enteritidis është më e rëndësishmja. Serovarët e tjerë nuk i kalojnë 1%.

Nga Prof. Kristaq Bërxholi

Qendra Alert/Alert.al

Hapen aplikimet për subvencione në bujqësi, financim prej 21 milionë eurosh

Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural ka hapur sot periudhën e aplikimit për pagesa direkte/subvencione për disa kultura dhe aktivitete bujqësore.

Për sektorët, të cilët do të mbështeten përmes Programit për Pagesa Direkte 2021, MBPZhR-ja ka ndarë një buxhet prej 21 milionë eurove dhe afati për aplikim për këtë program fillon nga sot dhe përfundon më 28 shtator 2021.

 

Linku i Thirrjes për Aplikim për Pagesa Direkte 2021:

https://www.mbpzhr-ks.net/sq/subvencione

Subvencionimi i disa kulturave bujqësore në kuadër të këtij programi sivjet për herë të parë do të orientohet mbi bazën e rendimentit e krahas kësaj, risi tjetër e këtij programi është edhe mbulimi i Primës së Sigurimit në vlerën prej 75 për qind për 6 kultura bujqësore për fermerët që vendosin t’i sigurojnë kulturat bujqësore.

Në programin e sivjetmë, Ministria e Bujqësisë ka paraparë subvencione për grurë, për farë gruri, për misër, për elb, thekër, tërshërë, për luledielli, për lopë dhe buallica qumështore, për dele dhe dhi qumështore, për bletë, pula vojse, thëllëza, për dosa për riprodhim, për qumësht sipas kategorive të cilësisë, për therjet e raportuara të gjedhit, për sektorin e akuakulturës, për vica për majmëri.

 

Po ashtu, sivjet do të ketë pagesa direkte për vreshtat ekzistuese, për verën e prodhuar dhe të deklaruar zyrtarisht, pagesa direkte për pemishtet ekzistuese, për sasinë e dorëzuar/ shitur të frutave te mjedrës, për prodhimtarinë e materialit fidanor të pemëve drufrutore dhe hardhisë se rrushit, për sipërfaqet e mbjella me perime, për prodhimtarinë organike, për bimët mjekësore dhe aromatike.

Në kuadër të këtij programi, sivjet do të ketë edhe pagesa direkte për primin e sigurimit bujqësor për kulturën bujqësore të mjedrës, mollës, kumbullës, rrushit, dredhëzës, specit dhe arrës, si dhe primin e sigurimit bujqësor tradicional për kulturën bujqësore të mollës – pemishtet intensive, kulturën e specit – kultivimi intensiv dhe rrushin e verës.

Të gjithë të interesuarit për kriteret, dokumentacionin e nevojshëm për aplikim dhe informatat e hollësishme mund t’i gjejnë në web faqen e MBPZHR-së, www.mbpzhr-ks.net dhe në web faqen e AZHB-së, www.azhb-ks.net, si dhe në Drejtoritë Komunale për Bujqësi.

Qendra Alert/Alert.al