Menu

SHENDET

A është vërtet ushqimi i konservuar i shëndetshëm?

Ushqimi i konservuar është shumë praktik, mirëpo sa është i shëndetshëm dhe a është i sigurt të konsumohet? Përgjigjja nuk është e thjeshtë sepse ushqimi i tillë i ka përparësitë dhe mangësitë e veta.

“Domatet e konservuara, fasulja, kungulli, mishi i tonit dhe i salmonit janë të shëndetshëm. Pos kësaj, janë shumë praktikë dhe kanë afat të gjatë qëndrueshmërie”, thotë nutricionistja Karen Ansel për Women’sHealth,

Edhe pse ndoshta duket që ushqimi i konservuar ka më pak përbërës ushqyes se sa ai i freskët, procesi i konservimit në të vërtetë nuk ndikon në pjesën e albuminave, hidrokarbureve dhe yndyrës, si edhe as në minerale dhe vitamina siç janë vitaminat A, D, E dhe K.

Mirëpo, për shkak të temperaturave të larta gjatë konservimit mund të ndodhin dëmtime të disa vitaminave të cilat shkrihen në ujë, siç janë vitaminat C dhe B”, thotë Ansel. Megjithatë ekzistojnë disa rreziqe te konsumimi i ushqimit të tillë, ndërkaq brenga kryesore e ekspertëve janë vetë konservat – shumica përdorin të ashtuquajturin bisfenol A apo BPA, kimikat i cili mund të ndikojë në disa hormone dhe rrisin potencialisht shtypjen e gjakut dhe rrezikun nga kanceri, por dhe çojnë deri te problemet në sjellje.

Ky kimikat përdoret nga vitet ’60 për pengimin e ndryshkut të metalit, ndërsa problemi është që hyn në ushqim dhe në pije në vetë konservën.

Efektet e bisfenolit A nuk janë plotësisht të qarta, mirëpo shumica e mjekëve janë të brengosur që mund të ndikojë në ndikimin e estrogjenit dhe testosteronit, mirëpo ekzistojnë edhe dëshmi të ndikimit të mundshëm negativ në funksionet e trurit dhe të hormoneve.

Brengë më të madhe shkakton ekspozimi gjatë shtatzënisë.

Te njerëzit ekspozimi ndaj bisfenolit A në fazën e zhvillimit të fetusit mund të shtojë rrezikun nga problemi me sjelljen (si p.sh. hiperaktiviteti dhe agresiviteti), me zhvillimin e vonshëm të gjoksit gjatë pubertetit, shtimin e peshës trupore, diabetin, sëmundjen e zemrës dhe ndryshimet në funksionin e mëlçisë’, thotë mjekja Majda P. Galvez, e cila familjet i këshillon që të blejnë sa më shumë ushqim të freskët apo të ngrirë në vend të ushqimit të konservuar.

Qendra Alert/Alert.al

Raporti i Komisionit Evropian nxin Shëndetin Publik me mangësi e probleme të shumta në shërbime. Konsumatori shqiptar ende i pambrojtur

Mbrojtja e konsumatorit në Shqipëri, vazhdon të jetë çështje shqetësuese për Komisionit Evropian, i cili në raportin e publikuar më 12 tetor për vendin tonë, vëren një sërë mangësish. Mbrojtja e Konsumatorit dhe Shëndeti Publik, të cilat i përkasin dhe Kapitullit 28, duket se ende lënë për të dëshiruar. Sipas raportit të publikuar nga KE, progresi është shumë i vogël në fushën e mbrojtjes së konsumatorit, ka mangësi të theksuara në Shëndetin Publik dhe ende nuk janë plotësuar as rekomandimet e lëna nga raporti i vitit 2021. Ndërkohë, ka pasur përmirësime në legjislacionin për sigurinë e produkteve apo edhe për marketingun të distancë të shërbimeve financiare.

Mbrojtja e konsumatorit

Komisioni për Mbrojtjen e Konsumatorit, duket se ka qenë më i “përkëdheluri” i raportit, përsa i takon masave që ka ndërmarrë për periudhën raportuese.

“Komisioni i Mbrojtjes së Konsumatorit u mblodh shtatë herë dhe mori pesë vendime në lidhje me reklamat mashtruese dhe praktikat e padrejta. Gjatë të njëjtës periudhë, KMK ka pranuar 65 ankesa (58 nga konsumatorë individualë, organizatat e konsumatorëve ose pushteti vendor, 7 nga bizneset). Janë zgjidhur 30 ankesa, 28 janë referuar në organet kompetente, ndërsa të tjerët janë në proces. Zbatimi i legjislacioni i miratuar në korrik 2021 plotëson bazën ligjore mbi Zgjidhjet Alternative të Mosmarrëveshjeve të konsumatorëve, duke vendosur kriteret e funksionimit të strukturave për këtë mënyrë zgjidhjeje”, thuhet në raport.

Megjithatë, sipas dokumentit të KE për Shqipërinë, legjislacioni kombëtar është pjesërisht i përafruar me ‘acquis‘ të BE-së për sigurinë e produkteve dhe kjo duket se përbën një shqetësim. “Për periudhën raportuese, Inspektorati Shtetëror i Mbikëqyrjes së Tregjeve (ISHMT) ka kryer më shumë se 1700 inspektime, duke kontrolluar më shumë se 7000 produkte, nga të cilat 441 janë gjetur në mospërputhje, duke sjellë 152 masa administrative (51 paralajmërime, 86 gjoba dhe 25 masa urgjente). Në total, 31 produkte të ndryshme (3 697 njësi), janë ndaluar të tregtohen.

Në lidhje me sigurinë e produkteve, është bërë përparim drejt përafrimit të pjesshëm me acquis të BE-së për marketingun në distancë të shërbimet financiare të konsumatorëve, me miratimin e legjislacionit zbatues në dhjetor 2021, projektuar për të përmirësuar rregullat për informacionin që duhet t’u jepet konsumatorëve nga tregtarët”, thotë raporti.

Shëndeti Publik

Nga mungesa e kapaciteteve, e buxhetit, e burimeve njerëzorë, kontrollit të barnave e produkteve të tjera, janë disa nga problematikat e evidentuara në raportin e Komisionit.

“Përgatitjet janë në një fazë të hershme në fushën e mbrojtjes së konsumatorëve dhe shëndetit. Në lidhje me rekomandimet e vitit të kaluar, kishte progres të kufizuar për miratimin e kornizës së re të politikave për shëndetësinë 2022-2030. Politika trajton jo vetëm gatishmërinë emergjente, por të gjitha aspektet e saj sistemin shëndetësor. Ende duhet bërë progres i rëndësishëm për zbatimin e “One Health”, qasjen dhe gatishmërinë shëndetësore për të gjitha rreziqet, për të forcuar kuadrin e politikave dhe për të siguruar në Shqipëri mbulim cilësor të kujdesit shëndetësor, problematikat e të cilit u evidentuan nga pandemia e COVID-19. Megjithatë, ka pasur disa përparime në zgjidhjen alternative të mosmarrëveshjeve të konsumatorëve”, thuhet në raport.

Në dokumentin e publikuar nga Komisioni Evropian për Shqipërinë, për vitin 2022, theksi është vënë kryesisht te Shëndeti Publik, për të cilin, sipas raportit, për 2 vjet rresht, mangësitë në shërbimet e ofruara duket se kanë shumë mangësi. Për këto arsye, KE i rekomandon Shqipërisë, “që të harmonizojë më tej legjislacionin e tij me ‘acquis’ të BE-së për substancat me origjinë njerëzore, në barnat për përdorim njerëzor dhe veterinar dhe për kontrollin e duhanit”. Më tej, Raporti rekomandon dhe “rritjen dhe alokimin e burimeve financiare e njerëzore në sektorin e shëndetësisë, konkretisht në kujdesin parësor shëndetësor”. “Përdorni mësimet e nxjerra nga pandemia COVID-19 për të forcuar gatishmërinë për emergjenca shëndetësore për të gjitha rreziqet, duke përfshirë kërcënimet nga sëmundjet ngjitëse dhe përgjigjet si në nivel qendror ashtu edhe në atë lokal dhe rrisni cilësinë e konsistencën e të dhënave”, vijon më tej raporti i KE me rekomandimet për autoritetet shqiptare.

Një tjetër problematikë e evidentuar për vite me radhe e për të cilën përseriten këshillat dhe karkesat, është aksesi i barabartë i të gjithë popullsisë në shërbimet shëndetësore.

“Garantoni akses të barabartë në shërbime shëndetësore cilësore për popullsinë vulnerabël, përfshirë pakicat rome dhe egjiptiane, të moshuarit, personat me probleme paraekzistuese të shëndetit mendor, me aftësi të kufizuara, popullsi rurale ose të largëta, veçanërisht për gratë dhe vajzat që u përkasin këtyre grupe, që shpesh i nënshtrohen formave të shumta të diskriminimit”, thekson raporti.

Për shëndetin publik, sipas raportit të KE, në prill u miratua një kornizë e re e politikave që mbulon periudhën 2021-2030 dhe dokumenti i veprimit 2020-2025 për kujdesin shëndetësor parësor është duke u zbatuar. Shpenzimet për shëndetësinë mbeten të ulëta në përgjithësi, me shpërndarje joproporcionale për shëndetin parësor kujdesin, veçanërisht shëndetin e nënës dhe fëmijës. Investime të mëtejshme nevojiten për të siguruar në mënyrë progresive mbulim shëndetësor, veçanërisht për të adresuar nevojat e grupeve në vështirësi për t’i arritur dhe më shumë të pafavorizuara. Shkalla e vdekshmërisë mbetet e lartë, veçanërisht neonatale, nën 5 vjeç dhe vdekshmëria te foshnjat (përkatësisht 8, 9 dhe 11 për 1000 lindje të gjalla). Cilësia e kujdesit neonatal është shqetësim i veçantë.

Institucionet e qeverisjes shëndetësore mbeten të paqarta dhe cilësia joadekuate e shërbimit parësore të kujdesit shëndetësor janë një pengesë kryesore. Ndër rastet e raportuara në vitin 2021 nga Kontrolli i Lartë i Shetit në Prokurori, një rast ka të bëjë me një ish-ministër të Shëndetësisë.

Mungesa e shërbimeve për gratë e pakicave rome dhe egjiptiane, për abordin, si dhe për sistemet elektronike për shëndetin, janë të evidentuara ende si mjaft shtetëruese për Komisionit Evropian. Problematikat e raportuara për shëndetësinë dhe Shëndetin Publik, janë ndër më të theksuarat nga KE.

“Kujdesi për abortin është i garantuar me ligj, por gratë nga grupet e margjinizuara, veçanërisht romët dhe egjiptianët, përballen me pengesa për ta marrë atë. Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale dhe Agjencia Kombëtare e Shoqeërisë së Informacionit (AKSHI) janë përgjegjëse për e-shëndetin. Ministria e Shëndetësisë zbaton dhe operon një sistem elektronik për mbledhjen dhe raportimin e informacioneve shëndetësor të të dhënave, mjekësore bazuar në Treguesit Evropiane kryesorë të shëndetit (ECHI), por sistemi ende nuk është funksional.

Legjislacioni i Shqipërisë për gjakun, indet, qelizat dhe organet nuk është plotësisht në përputhje me legjislacionin përkatës acquis e BE-së dhe nuk ka asnjë sistem për të raportuar alarmet, reagimet serioze negative apo ngjarjet.

Për kontrollin e duhanit, ligji për mbrojtjen e shëndetit publik nga produktet e duhanit, i projektuar për t’u përafruar me acquis të BE-së, është duke u zbatuar, por Shqipëria ka ende nevojë të aderojnë në Protokollin e Konventës Kuadër të Organizatës Botërore të Shëndetësisë për Eliminimin e Ttregtimit të Paligjshëm tëi produkteve të duhanit dhe përafrimi i mëtejshëm të legjislacionit me acquis të BE-së.

Në fushën e kërcënimeve serioze shëndetësore ndërkufitare, duke përfshirë sëmundjet ngjitëse, COVID-19 ka evidentuar mangësi të konsiderueshme. Baza ligjore për sëmundjet ngjitëse, parandalimi dhe kontrolli është projektuar të jetë në përputhje me acquis të BE-së, por zbatimi i legjislacionit ende nuk është miratuar.

Shqipëria ka një plan veprimi për rezistencën antimikrobike (AMR). Megjithëse Shqipëria forcoi sistemin e saj kombëtar të alarmit, reagimit dhe mbikëqyrjet për sëmundjet ngjitëse gjatë pandemisë COVID-19, nuk pati asnjë asnjë plan kombëtar për zbatim.

Ofrimi i shërbimeve shëndetësore për nënat dhe fëmijët u ndikuan negativisht për shkak të mungesës së përkohshme të personelit shëndetësor. Pandemia theksoi dobësitë në fushën e menaxhimit të emergjencave shëndetësore dhe gatishmërinë, veçanërisht në parandalimin dhe kontrollin e infeksioneve dhe të dhënave epidemiologjike.

Shqipëria duhet të investojë në kërkimin dhe monitorimin epidemiologjik për të përfituar mësimet e ndjerra nga pandemia e COVID-19, përsa i përket qëndrueshmërisë dhe koordinimit të sistemit shëndetësor dhe në trajnimin e stafeve.

Legjislacioni shqiptar për të drejtat e pacientëve në kujdesin shëndetësor ndërkufitar ende nuk është përafruar me acquis të BE-së, ndërsa legjislacioni për barnat për përdorim njerëzor dhe veterinar është pjesërisht i përafruar. Nuk ka pasur progres të rëndësishëm me standardet në sektorin farmaceutik. Ende nuk ka legjislacion specifik për të adresuar rrezikun e ilaçeve të falsifikuara në furnizim, megjithëse ekzistojnë disa dispozita. Nevojiten përpjekje shtesë për të mbrojtur publikun nga falsifikimi i produkte mjekësore dhe bashkëpunim ndërkufitar për akses të qëndrueshëm në barna dhe përdorimin e duhur të tyre.

Shqipëria duhet të rrisë investimet dhe ngritjen e kapaciteteve në këtë sektor. Për masat parandaluese, ekziston një plan kombëtar për kontrollin e kancerit. Strukturat e përshtatshme për shërbimet e depistimit të kancerit ekzistojnë, por ende nuk është krijuar një regjistër i kancerit. Ekziston një program i depistimit të kancerit të gjirit, i cili përfshin ekzaminime sistematike për gratë 50-60 vjeçare, së bashku me ekzaminimet klinike falas të gjirit. Ekziston një plan kombëtar për depistimi i kancerit të qafës së mitrës, por çështjet e integrimit të shërbimit të kujdesit shëndetësor kufizojnë efektivitetin e tij.

Megjithëse, COVID-19 ndikoi rëndë në parandalimin dhe kontrollin e sëmundjeve jo të transmetueshme janë siguruar shërbimet thelbësore të trajtimit.

Për ushqimin dhe aktivitetin fizik, kequshqyerja është një çështje kritike, veçanërisht për fëmijët dhe gratë shtatzëna. Shqipëria duhet të hartojë një plan të ushqyerjes dhe të ndërgjegjësojë shkollat ​​dhe komunitetin përqendrohet në rreziqet e kequshqyerjes.

Nevojiten përpjekje të mëtejshme për t’u përmirësuar akses në shërbime shëndetësore për grupe të tjera, duke përfshirë gratë, njerëzit me aftësi të kufizuara dhe popullsinë në zonat rurale apo të largëta dhe për shëndetin mendor të fëmijëve.

Qendra ALERT

Kujdesi që duhet të tregoni me nivelin e ulët të sheqerit në gjak

Diabeti është një sëmundje e rëndë që rrezikon në shumë mënyra shëndetin e njeriut. Për shkak të diabetit, nivelet e sheqerit rriten aq shumë dhe rrezikojnë shumë organe.

Megjithatë , ana tjetër e diabetit ka të bëjë pikërisht me nivelin shumë të ulët të sheqerit në gjak duke shkaktuar atë që njihet si hipoglikemi.

Prania e kësaj të fundit mund të shkaktojë çorientim, dobësi, kontraktime dhe disa raste edhe vdekje të parakohshme.

Sipas ekspertëve, trajtimi intensiv me medikamente dhe insulinë mund të jetë një arsye e fortë për uljen e shpejtë të nivelit të sheqerit në gjak.

Nga një këqyrje e analizave të plot 10.2 milionë diabetikëve nga viti 2011 deri në vitin 2014, ekspertë të ndryshëm kanë mësuar se 2.3 milionë prej tyre e kishin tepruar me medikamentet.

10,000 prej tyre pësuan disa raste të hipoglikemisë si pasojë e terapive për uljen e nivelit të glukozës.

Hipoglikemia mund të ndikojë tek personat që vuajnë nga diabeti i tipit 1 (kur trupi nuk prodhon insulinë) dhe tek diabeti i tipit 2 (kur trupi prodhon insulinë por ajo nuk është e mjaftueshme.)

Në 95 për qind të rasteve, njerëzit vuajnë nga diabeti i tipit 2.

Cilat janë nivelet e duhura të sheqerit në gjak

Nivelet normale të sheqerit në gjak varirojnë nga 80 në 120 mg/dl para vakteve dhe më pak se 180 mg/dl pas vakteve.

Në rastet e hipoglicemisë, nivelet e sheqerit në gjak bien nën 70 mg/dl.

Qendra Alert/Alert.al

Patatet dhe qepët nuk duhet t'i lini në një vend

Patatet kombinohen mirë me qepët sa i përket gatimit, por ka një arsye të mirë për të mos i ruajtur pranë njëra-tjetrës. Nga ana tjetër, do të ishte mirë t’i vendosnim pranë një molle. Problemi me këto dy perime është se qepët janë më të “lagështa” se patatet dhe i përkasin perimeve që lëshojnë etilen i cili përshpejton procesin e pjekjes dhe për këtë arsye bën që patatet të kalben më shpejt. Ndërsa qepa duhet shmangur me patatet, hudhra nuk ka absolutisht asnjë problem. Patatet janë pjesë përbërëse e dietës mesdhetare dhe evropiane dhe pëlqehen nga të rinjtë dhe të moshuarit. Në të njëjtën kohë, ato janë jashtëzakonisht të dobishme kur konsumohen të ziera ose të pjekura, për shkak të përmbajtjes së lartë të karbohidrateve, fibrave, kaliumit dhe vitaminës C.

Megjithatë, ekziston një kusht që mund t’i kthejë patatet në një helm për trupin. Kur patatet kanë marrë ngjyrë jeshile dhe kanë mbirë për shkak të ekspozimit të zgjatur në diell, nxehtësinë dhe lagështinë, ato nuk duhet të konsumohen pasi mund të shkaktojnë efekte anësore në trup.

Sipas pedagogut në Fakultetin e Bujqësisë të Universitetit Nottingham Trent, nëse hamë një sasi të madhe të këtyre patate të pjekura, mund të përjetojmë simptoma të helmimit, si të përziera, diarre, tendencë për të vjella, ngërçe në stomak, dhimbje koke dhe marramendje.

Siç shpjegon ai, rrezet e diellit dhe nxehtësia nxisin prodhimin e solaninës, një kimikat i hidhur helmues. Në fakt, lëkura dhe bishtat e patates e përmbajnë atë në nivele të larta.

Edhe pse ngjyra e gjelbër në lëkurën e patates është një tregues i pranisë së klorofilit, i cili nuk është toksik, prania e tij tregon gjithashtu përqendrime të solaninës. Kjo neurotoksinë, e prodhuar në pjesën e gjelbër të patates, është pjesë e mbrojtjes së bimës kundër sëmundjeve, insekteve dhe dëmtuesve.

Sigurisht, mund t’i qëroni patatet dhe t’i hidhni ato pjesë, por ato do të kenë një shije pak të hidhur. Ai këshillon që në vend që t’i hani, mbillini në një tenxhere dhe shijoni patatet e reja që do t’ju japin.

Qendra Alert/Alert.al

 

Gripi i shpendëve, numër i paprecedentë i rasteve gjatë verës në Europë

Një numër i paprecedentë i zbulimeve të virusit të gripit të shpendëve (HPAI) u raportua te shpendët e egër dhe shtëpiakë nga qershori deri në shtator në Evropë, sipas përmbledhjes më të fundit nga EFSA, Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve dhe laboratorin e referencës së BE-së. Në vitet e kaluara, gjatë periudhës së verës nuk u zbuluan asnjë rast ose vetëm disa raste të rralla. Sezoni i përgjithshëm 2021–2022 (HPAI) ka prodhuar epideminë më të madhe të vërejtur deri më tani në Evropë.
Midis 11 qershorit dhe 9 shtatorit 2022, u raportuan 788 zbulime të virusit (HPAI) në 16 vende të BE-së dhe në Mbretërinë e Bashkuar. Tek zogjtë e egër gjithë verës ndodhi në 15 vende evropiane. Virusi arriti në kolonitë e shumimit të shpendëve të detit në bregun verior të Atlantikut, duke shkaktuar vdekshmëri masive, veçanërisht në Gjermani, Francë, Holandë.
Zogjtë e egër të infektuar rëndë paraqesin një rrezik të vazhdueshëm infeksioni edhe për shpendët shtëpiak. Nga qershori deri në shtator, numri i shpërthimeve te shpendët shtëpiak ra në krahasim me muajt e mëparshëm, por ishte më shumë se 5 herë më i lartë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
“Me raste të zbuluara te shpendët dhe shpendët e egër deri në shtator, epidemia aktuale është ende në vazhdim. Me fillimin e migrimit të vjeshtës dhe rritjen e numrit të shpendëve të egër që dimërojnë në Evropë, ata kanë gjasa të jenë në rrezik më të lartë të infeksionit nga HPAI, sesa vitet e mëparshme”- tha Guilhem de Seze, Shef i Prodhimit të Vlerësimit të Riskut, në Departamentin e EFSA-s.
EFSA rekomandon zbatimin e shpejtë të strategjive të përshtatshme dhe të qëndrueshme të zbutjes së HPAI, duke përfshirë masat e duhura të biosigurisë dhe strategjitë e mbikëqyrjes për zbulimin e hershëm. Strategjitë parandaluese afatmesme dhe afatgjata duhet të merren parasysh në zonat me popullsi të dendur dhe në sistemet e prodhimit të shpendëve shumë të ndjeshëm ndaj ekspozimit ndaj gripit të shpendëve. (EFSA)

Qendra Alert/Alert.al

Marrja adekuate e ujit është thelbësore për t’u ndjerë mirë dhe për të funksionuar mirë

Duke marrë parasysh që trupi i njeriut përbëhet mesatarisht nga 60% ujë, ai kërkon marrjen e ujit për të funksionuar siç duhet.

Ka shumë arsye pse marrja e ujit është vendimtare, përfshirë pastrimin e trupit nga mbeturinat dhe toksina, rregullimin e temperaturës së trupit dhe përmirësimin e shëndetit të organeve, thotë mjekja Tamika Henry.

Gjatë ditës, ne përdorim dhe humbasim shumë ujë në mënyrë natyrale – djersijmë, urinojmë, nxjerrim frymë dhe nuk mund ta prodhojmë vetë.

Ne mbështetemi në burime të jashtme për të hidratuar veten. Kur humbim më shumë ujë sesa marrim, ne hyjmë në një gjendje dehidrimi.

“Nëse jeni të etur, me siguri tashmë jeni pak i dehidratuar”, thotë Henry.

Edhe pse etja është shenja më e zakonshme e dehidrimit, ka shumë shenja të tjera, më pak të dukshme që tregojnë se keni mungesë uji në trupin tuaj, shkruan Real Simple.

  1. Keni erë të keqe

Era e keqe e gojës ka shumë shkaqe, duke përfshirë dehidratimin. Pse? Sepse pështyma ka veti antibakteriale, dhe prodhimi i pështymës kërkon ujë. Kur jeni të dehidratuar, prodhimi i pështymës zvogëlohet pasi trupi juaj duhet të kryejë klasifikimin e hidratimit dhe të devijojë lëngjet në zona me prioritet më të lartë.

“Aftësia për të luftuar bakteret e erës së keqe mund të mos jetë efektive kur jeni të dehidratuar, duke shkaktuar erën e keqe të gojës”, shpjegon mjekja Shyamala Vishnumohan.

  1. Ndiheni të uritur

Në fillim duhet thënë se ndoshta jeni vërtet të uritur dhe në atë rast duhet të hani. Por ka raste kur ndiheni të uritur dhe vini re nevojën për një lloj të caktuar ushqimi, veçanërisht ushqim të kripur, sepse keni etje, thotë Henry.

Është e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje asaj që trupi juaj po ju thotë dhe të mësoni ndryshimin, jo sepse nuk duhet, por sepse trupi juaj po përpiqet t’ju tregojë se keni nevojë për ujë. Herën tjetër që do të ndiheni të uritur dhe nuk jeni të sigurt pse, ose sapo keni ngrënë ose zakonisht nuk jeni të uritur në atë kohë – pyesni veten “a jam i dehidratuar?”

Në këtë rast, pini një gotë ujë dhe prisni 15 minuta. “Shumicën e kohës, njerëzit janë të etur dhe nuk kanë nevojë reale për të ngrënë,” shpjegon Henry.

  1. Koka ju pulson

Nuk ka shpjegim të saktë se përse dhimbja e kokës shoqërohet me dehidratim, por ekspertët kanë disa supozime.

“Një teori e punës përfshin receptorët e dhimbjes në tru që janë të lidhur me meningjit, shtresat e membranave që mbrojnë trurin dhe palcën kurrizore,” thotë Henry.

Dehidratimi mund të shkaktojë lëvizjen e lëngjeve nga truri, duke ushtruar presion mbi meningjit, duke rezultuar në stimulimin e receptorëve të dhimbjes. Kjo dhimbje koke është një shenjë e mundshme që ju keni qenë pa ujë për një kohë të gjatë.

  1. Nuk jeni të fokusuar

Nëse keni probleme me përqendrimin, mund të jetë e mençur të pini pak ujë. “Dehidratimi mund të çojë në një aftësi të reduktuar për t’u fokusuar, duke shkaktuar probleme afatshkurtra në kryerjen e detyrave që lidhen me aftësitë motorike”, shpjegon Henry. Edhe dehidrimi i lehtë mund të shkaktojë dëmtime njohëse, prandaj mjekët rekomandojnë vendosjen e alarmeve gjatë ditës për t’ju kujtuar të pini ujë.

  1. Kapsllëk

Kapsllëku është më i keqi. Është përcaktuar si më pak se tre lëvizje të zorrëve në javë dhe është e zakonshme tek amerikanët – rreth 16 nga 100 të rritur kanë simptoma të kapsllëkut, sipas Institutit Kombëtar të Diabetit dhe Sëmundjeve Digjestive dhe Veshkave. Një nga shkaqet e kapsllëkut mund të jetë dehidrimi. Uji ndihmon tretjen, thotë Henry.

  1. Jini të inatosur

Ndërsa mungesa e gjumit është më shpesh përgjegjëse për humorin e keq, dehidrimi gjithashtu mund të luajë një rol të rëndësishëm për t’ju bërë të ndiheni keq. Ndiheni nervoz, të paduruar dhe të mërzitur?

“Dehidratimi mund të shkaktojë efekte neurologjike që çojnë në acarim”, thotë Henry. Herë të tjera që shqetësoheni për partnerin dhe fëmijët tuaj, mund të ketë më pak të bëjë me sjelljen e tyre dhe më shumë me nevojën e trupit tuaj për ujë.

  1. Lëkura juaj është më pak elastike

Ndërsa lëkura e thatë nuk është domosdo një shenjë e niveleve të hidratimit, elasticiteti i lëkurës është.

A e keni shtrënguar ndonjëherë krahun për të parë nëse lëkura do të rikthehej në vend? Nëse nuk kthehet, është një mënyrë shumë efektive për të kontrolluar nëse jeni të dehidratuar, thotë Vishnumohan. Kur jeni të dehidratuar, lëkura juaj humbet elasticitetin që i nevojitet për t’u kthyer menjëherë në vend.

Qendra Alert/Alert.al

 

Çfarë janë alergjitë ushqimore? Flasin ekspertët

Çfarë janë alergjitë ushqimore? Po flasim për një reaksion imunologjik ndaj proteinave që përmbajnë ushqimet. “Një fenomen shpesh i mbivlerësuar”, vëren Riccardo Asero, president i AAIITO (Shoqata e imunologëve italianë të alergjive territoriale dhe spitalore) i cili mori në shqyrtim çështjen, bazuar në studimet e fundit, të cilat kanë të bëjnë në veçanti me alergjitë primare, pra ato në të cilat ai lind nga vetë ushqimi, ndërsa flasim për alergjitë dytësore ushqimore, shumë të shpeshta tek të rriturit, kur reagimi ndaj një ushqimi është pasojë e një alergjie respiratore, zakonisht ndaj pjalmit. Ata persona që janë alergjikë ndaj pjalmit shpesh zhvillojnë alergji ndaj mollës ose frutave të tjera.

Në fakt, shpesh harrojmë se nuk jemi alergjikë ndaj një ushqimi, por ndaj njërës prej proteinave që përmban, një molekulë nga e cila varet edhe ashpërsia e reagimit: “Ka proteina më rezistente dhe të tjera që degradojnë në nxehtësi ose tretje”-shpjegon Asero. Dy njerëz alergjikë ndaj të njëjtit ushqim mund të kenë reaksione serioze ose shumë të lehta, sipas alergjisë së përfshirë. Në çdo rast, alergjitë ushqimore janë më pak të shpeshta se ç’mendoni, veçanërisht midis të rriturve ku ato nuk e kalojnë 5% të popullsisë, ndërsa midis fëmijëve arrin 6-10%: “Alergjitë ndaj vezëve dhe qumështit janë shumë të zakonshme tek fëmijët, të cilat në shumicën e rasteve, zhduken me rritje, le të themi brenda 10 vjetësh”.

Ndër të rriturit, alergjitë më të shpeshta janë ato ndaj perimeve (si mollët, dardhët, qershitë, pjeshkat, kajsitë, kumbullat, por edhe soja, kikirikët, gruri, arrat, susami) të cilat përfaqësojnë 72% të totalit. Në përgjithësi, pacientët alergjikë ndaj kikirikëve, janë të ekspozuar ndaj alergjive të pranishme në shumë ushqime me origjinë bimore. Në mesin e ushqimeve me origjinë shtazore, në vend të parë janë karkalecat, të cilat përfaqësojnë shkakun e dytë të alergjisë ushqimore me 13%. (FoodSaety)

Qendra Alert/Alert.al

FDA paralajmëron kompanitë për shkelje të importit

Administrata e Ushqimit dhe Barnave i dërgoi letra paralajmëruese subjekteve nën juridiksionin e saj. Pronarët e bizneseve kanë 15 ditë për t’iu përgjigjur letrave paralajmëruese të FDA. Një firmë ushqimore në Britani është në njoftim nga FDA për shkelje të rënda, duke përfshirë Listeria monocytogenes në objektin e saj. Në një letër paralajmëruese, FDA përshkroi një inspektim të objektit të përpunimit të frutave dhe perimeve të freskëta të prera të gatshme.

Inspektimi i FDA-së zbuloi shkelje serioze të rregullores aktuale të praktikave të mira të prodhimit, analizës së rrezikut dhe kontrolleve parandaluese të bazuara në rrezik për ushqimin. Disa nga shkeljet e rëndësishme janë si më poshtë:

Analiza e rrezikut dhe kontrollet parandaluese të bazuara në rrezik:

  1. Firma nuk identifikoi dhe zbatoi kontrolle parandaluese të përshtatshme për të dhënë garanci se çdo rrezik që kërkon një kontroll parandalues ​​do të minimizohet ose parandalohet ndjeshëm dhe ushqimi i prodhuar, i përpunuar, i paketuar ose i mbajtur nga objekti i tyre nuk do të falsifikohet ose keqpërdoret.

Analiza e tyre e rrezikut për “Fruta të prera në kubikë dhe feta”, e datës 12 janar 2022 identifikoi patogjenët duke përfshirë L. monocytogenes si një rrezik që kërkon një kontroll parandalues ​​për hapa të ndryshëm të përpunimit. Analiza e tyre e rrezikut deklaroi më tej se “Praktikat e Mira të Prodhimit/Programi Sanitar/Trajnimi” janë masat e marra për të zbatuar kontrollin e tyre parandalues. Megjithatë, ky kontroll parandalues ​​nuk siguroi që objekti të ruhej në një gjendje të përshtatshme për të minimizuar ose parandaluar ndjeshëm rrezikun e rikontaminimit me patogjenë mjedisorë. Analiza laboratorike e FDA e kampionit mjedisor, nga zona të ndryshme në objektin e tyre të përpunimit konfirmoi se 8 nga 56 tamponat mjedisore ishin pozitive për Listeria monocytogenes. (FoodSafetyNews)

Qendra Alert/Alert.al

Pijet e dëmshme për mëlçinë

Mëlçia është organ i rëndësishëm që filtron toksinat nga trupi. Kur bëhet fjalë për dëmtimin e mëlçisë, në fakt gjëja e parë që na vjen ndërmend është alkooli.

Megjithatë, hulumtimet e reja kanë treguar se një kategori krejtësisht e ndryshme pijesh mund të dëmtojë edhe më shumë organin tonë të filtrit. Disa studiues kryen një studim për këtë. Personat pjesëmarrës raportuan se sa shpesh pinin pije me sheqer ose pije të gazuara.

Studiuesit vlerësuan incidencën e sëmundjes së mëlçisë yndyrore joalkoolike, një gjendje në të cilën yndyra e tepërt ruhet në mëlçi.Kjo sëmundje gjithashtu nuk duhet të çojë në komplikime të rënda shëndetësore, por mund të shkaktojë zmadhim të mëlçisë dhe për pasojë dhimbje. Sipas Framingham Heart Study, sëmundja e mëlçisë yndyrore joalkoolike mund të parandalohet duke eliminuar pijet me sheqer. Kjo për shkak se, sipas studiuesve, përdoruesit e shpeshtë të pijeve me sheqer (të cilët raportuan se pinin më shumë se një herë në ditë deri në më shumë se një herë në javë) kishin dy herë e gjysmë më shumë gjasa të zhvillonin sëmundje të mëlçisë sesa ata që nuk pinin.

Në të njëjtën kohë, edhe konsumatorët të rastit të pijeve me sheqer (dmth një herë në muaj deri në më pak se një herë në javë) kishin ende një rritje të yndyrës së mëlçisë në krahasim me jokonsumatorët.

Qendra Alert/Alert.al

Kapaku i kosit me përqendrim të lartë të aluminit

Kosi është një produkt shumë i mire dhe ka një efekt probiotik. Ai jo vetëm që mbështet florën bakteriale të zorrëve, por është gjithashtu i përsosur për njerëzit gjatë dhe pas terapisë me antibiotikë. Është gjithashtu një burim i pasur i vitaminave A, B, C, dhe kosi natyral përmban gjithashtu kalcium, fosfor, kalium dhe natrium. Është gjithashtu i ulët në kalori.

Por pse duhet ta shmangni lëpirjen e kapakut të kosit?

Shumë prej nesh, pasi hapin kosin, lëpijnë kapakun. Nuk e kuptojmë se ndikon negativisht në shëndetin tonë.

Ka një përqendrim të lartë të aluminit në kapakun e kosit. Siç dihet, ky metal përdoret gjerësisht në industri për shkak të forcës dhe rezistencës ndaj korrozionit. Hulumtimet tregojnë se alumini mund të dëmtojë sistemin nervor dhe madje të kontribuojë në zhvillimin e sëmundjes Alzheimer.

Efektet toksike të aluminit prekin kryesisht sistemin nervor, por edhe skeletin dhe gjakun.

Simptoma të tjera të helmimit nga alumini përfshijnë:

të përziera

aneminë

ndryshimet e humorit.

Qendra Alert/Alert.al