Lëvizja për të lejuar vendosjen e spyware në telefonat e gazetarëve do të kishte një ‘efekt ftohës’, thonë ekspertët e medias
Projektligji i publikuar nga liderët e BE-së, që do të lejonte agjencitë e sigurisë kombëtare të spiunojnë gazetarët është dënuar nga mediat dhe grupet e shoqërisë civile si i rrezikshëm dhe është përshkruar nga një deputet i rëndësishëm si “i pakuptueshëm”.
Të mërkurën, Këshilli Evropian, i cili përfaqëson qeveritë e shteteve anëtare të BE-së, publikoi një draft të Aktit Evropian për Lirinë e Medias, që do të lejonte vendosjen e ‘spyware’ në telefonat e gazetarëve, nëse një qeveri kombëtare mendon se është e nevojshme.
Në mënyrë të pazakontë, Këshilli nuk ndërmori hapin e mbajtjes së një takimi personal të ministrave përgjegjës për median përpara se të publikohej drafti. Eurodeputetja holandeze Sophie in’t Veld, e cila ka mbikëqyrur hetimin e Parlamentit Evropian për përdorimin e spyware ‘Pegasus’ ndaj gazetarëve dhe figurave publike, tha se pretendimi që leja për të spiunuar shtypin ishte e nevojshme në interes të sigurisë kombëtare ishte “një gënjeshtër“.
“Mendoj se ajo që po bën Këshilli është e papranueshme. Është gjithashtu e pakuptueshme. Epo, është e pakuptueshme nëse ata janë seriozë për demokracinë,” tha In ‘t Veld.
Drafti i parë i aktit, i paraqitur fillimisht nga Komisioni Evropian për të forcuar mbrojtjen për pavarësinë e gazetarisë në vendet ku ajo është nën kërcënim si Polonia dhe Hungaria, kishte përfshirë masa mbrojtëse të forta kundër përdorimit të ‘spyware’.
Drafti duhet të miratohet nga Parlamenti Evropian përpara se të bëhet ligj.
Federata Evropiane e Gazetarëve (EFJ), e cila përfaqëson më shumë se 300.000 anëtarë të shtypit në 45 vende, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, akuzoi liderët e BE-së se i mbajnë parimet e lirisë së medias në “mospërfillje të rrezikshme”.
EFJ tha, se masa ishte një “goditje për lirinë e medias”, që do t’i “vendoste gazetarët edhe më në rrezik” sesa janë tashmë. Dhënia e pushtetit qeverive për të vendosur ‘spyware’ në telefonat e gazetarëve për shkak të “sigurisë kombëtare” do të kishte një “efekt ftohës për sinjalizuesit” dhe burime të tjera, paralajmëroi ai.
“Ne e dimë shumë mirë se si mbrojtja e sigurisë kombëtare keqpërdoret për të justifikuar shkeljet e lirisë së medias”, shtoi ajo në një deklaratë duke i bërë thirrje Parlamentit Evropian që të “shpëtojë” projektligjin nga ky kërcënim.
Siç qëndron tani, shtetet anëtare do të jenë në gjendje të hakerojnë telefonat e gazetarëve nëse dyshojnë se burimet e tyre mund të flasin me kriminelë të përfshirë në çdo gjë që shteti e percepton si kërcënim.
Ndryshimi u krye nga Franca, e cila fitoi mbështetjen për një amendament për të mbrojtur gazetarët, por jo “pa paragjykuar përgjegjësinë e shteteve anëtare për ruajtjen e sigurisë kombëtare”.
Nëse akti do të bëhej ligj në gjendjen e tij aktuale, gazetarët britanikë që punojnë në BE do të rrezikoheshin gjithashtu nga mbikëqyrja e telefonave dhe kompjuterëve të tyre.
Vitin e kaluar hetuesit francezë të inteligjencës konfirmuan se programi spyware Pegasus ishte gjetur në telefonat e tre gazetarëve, duke përfshirë një anëtar të lartë të stafit në stacionin televiziv të lajmeve France 24.
Organizatat jofitimprurëse “Bidden Stories” dhe “Amnesty International” thanë se, besonin që të paktën 180 gazetarë mund të ishin përzgjedhur si njerëz me interes para mbikëqyrjes së mundshme nga klientët e qeverisë të grupit izraelit NSO.
NSO ka këmbëngulur prej kohësh që qeveritë, të cilave u jep licencë Pegasus janë të detyruara kontraktualisht të përdorin vetëm mjetin e fuqishëm të spiunazhit për të luftuar “krimin e rëndë dhe terrorizmin”.
Javën e kaluar, të Drejtat Dixhitale Evropiane (EDRI), një rrjet OJF-sh dhe avokatësh të të drejtave dixhitale, i bënë thirrje Këshillit Evropian të rishqyrtojë përjashtimet e tij të sigurisë kombëtare për spiunimin e shtypit.
“Këshilli po ndërmerr hapa të rrezikshëm drejt legalizimit të formave të papranueshme të përgjimit ndaj gazetarëve dhe burimeve të tyre”, tha Chloé Berthélémy , këshilltare e lartë për politikat në EDRi.
Burimi: https://amp.theguardian.com/world/2023/jun/22/draft-eu-plans-to-allow-spying-on-journalists-are-dangerous-warn-critics