Të gjithë i keni parasysh kronikat televizive mbi bllokimin e sasive të ndryshme të ushqimeve të skaduara nga inspektorët. Por ku përfundojnë këto ushqime të rrezikshme? Dyshohet se një pjesë e tyre kthehen në treg.
AKU dhe DRAKU nuk kanë dokumente ku të dokumentohet asgjësimi i produkteve ushqimore e shtazore të pasigurta, të skaduara, shpesh herë me etiketë false në Qarkun Tiranë. Konstatimi bëhet nga një raport auditimi i KLSH, të cilin Qendra Alert e disponon.
Kontrolli i Lartë i Shtetit ka kryer një auditim në Drejtorinë Rajonale të Autoritetit Kombëtar të Ushqimit, Qarku Tiranë (DRAKU) për periudhën nga data 01.01.2018 deri 30.12.2020. Nga kontrolli rezultojnë shkelje të rënda financiare, mos zbatim të Ligjit për ushqimin dhe vendimeve të qeverisë për kontrollin e cilësisë së produkteve ushqimore, duke mos mbrojtur interesin e konsumatorit.
Vetëm në një kompani importuese të ushqimeve janë gjetur mbi 114 ton ushqime që nuk janë asgjësuar në mënyrë të rregullt duke krijuar hapësirë që ato të hidhen sërish në treg.
Subjekti nga Tirana me vendndodhje në Fshati Domje, me aktivitet “Tregtia me shumice dhe pakice e pemëve dhe perimeve, mishit, etj.”, kishte njoftuar se do të asgjësonte një sasi ushqimesh të pasigurta për shëndetin, që më parë i ishin bllokuar nga DRAKU. Inspektorët e DRAKU nuk administrojnë dokumente që të provojnë se në fakt këto ushqime u asgjësuan. Për më tepër, kompania mbante prej koshësh në statusin “të bllokuara” këto ushqime në magazinën e vet. Pra, mund t’i tregtonte lirshëm.
Gjetjet e Auditimit të KLSH
“Sipas Procesverbalit të inspektimit nr.AKU-TR-2019-001222-1, datë 28.02.2019, asgjësimi nuk u krye për arsye se subjekti nuk kishte marrë masat përkatëse (mungonte mjeti i duhur për shkatërrimin fizik të produkteve dhe nuk ishin prezent inspektorët e Tatimeve).
Nga shqyrtimi i praktikës konstatohet se:
-Nga inspektorët nuk është kryer verifikimi fizik i produkteve që do të asgjësohen, me qëllim
Vlerësimin, nëse ato përputhen me listën e produkteve të dërguara në kërkesën e subjektit për asgjësim;
-Arsyetimi se asgjësimi nuk u krye për shkak se mungonin inspektorët e Tatimeve nuk qëndron, pasi në mbështetje të pikës 2/v te nenit 58 të Udhëzimit nr.6, datë 30.01.2015 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në RSH”, personi mund ta kryejë procedurën e asgjësimit, nëse inspektoret e Tatimeve nuk paraqiten brenda afatit të njoftimit;-Arsyetimi se mungonte makina për shkatërrimin fizik të produkteve nuk qëndron, sepse përderisa subjekti e ka njoftuar vetë DRAKU Tiranë, për kryerjen e asgjësimit, logjikisht i ka marrë masat për kryerjen e këtij procesi;
-Nga inspektorët nuk është përcaktuar një afat konkret, me qëllim detyrimin e subjektit për kryerjen e asgjësimit, pasi nuk mund të lihet në dëshirë të tij për të vendosur se kur duhet të kryejë procedurën, për arsye se janë produkte ushqimore, dhe në çdo kohë ekziston rreziku qe t’i vendosë në treg”.
Në një procesverbal tjetër me të njëjtën kompani, inspektorët mashtrojnë për sasinë e ushqimeve gjoja të asgjësuara. Kompania në dokumentin e saj ka “asgjësuar” 2500 kilogramë ushqime, ndërsa inspektorët kanë shënuar 52,180 kg, ose 52.18 tonë ushqime. Pra afro 10-fish më tepër.
Inspektimin në fjalë është bërëme autorizimin e inspektimit nr.AKU-TR-2019-001379-1, datë 07.03.2019, me kërkesë të subjektit për asgjësim të produkteve.
Raporti i grupit të auditimit“Në Procesverbalin e inspektimit nr.AKU-TR-2019-001379-1, datë 08.03.2019, pasqyrohet informacioni se referuar kërkesës së subjektit me nr.754 prot., datë 04.03.2019, për kryerjen e asgjësimit, trupa inspektuese u paraqit pranë subjektit. U krye verifikimi fizik i produkteve që do të asgjësoheshin dhe përputheshin me produktet e pasqyruara.
Gjatë procedurës së asgjësimit ishin të pranishëm inspektorët e Tatimeve si dhe të mjedisit. U krye shkatërrimi fizik i produkteve me mjetet me targa…., si dhe spërkatje me detergjent. Sasia e asgjësuar 52.18 ton me vlerë 16,835,993 lekë, u dërgua në landfillin e Sharrës.
Nga shqyrtimi i praktikës së mësipërme konstatohet se:
-Sasia e deklaruar në listën bashkëlidhur kërkesës së subjektit për asgjësim nuk përputhet me sasinë e deklaruar nga inspektorët ne procesverbalin e inspektimit, konkretisht sipas dokumentit të subjektit sasia është 2,529.13 kg ndërkohë sipas inspektorëve janë asgjësuar 52.18 ton ose 52,180
kg;
-Në praktikën e mësiperme nuk administrohet procesverbali i asgjësimit, i cili nënshkruhet nga të
gjithë pjesëmarrësit në procedurën e asgjësimit (Inspektoret e tatimeve, Inspektoret e DRAKU
dhe Inspektoret e ISHMPUT), dokumenti i transferimit të mbetjeve.
-Nuk administrohet kontrata e shërhimit ndërmjet subjektit (gjeneruesi i mbetjeve) dhe subjektit, i cili do të kryejë procedurën e shkatërrimit dhe transportimit të produkteve, në landfillin e Sharrës;
-Nuk dokumentohet fletë-dalja e produkteve nga magazina e subjektit e firmosur nga magazinieri i
saj, si dhe ndryshimi i llogarisë së inventarit në pasqyrën financiare të aktiveve;
-Nuk dokumentohet me foto ngarkimi i produkteve në mjetet e mësiperme dhe dërgimi i tyre në landfillin e Sharrës;
-Për sa më siper nuk vërtetohet procedura e asgjësimit”.
Një inspektim i ri i këtij subjekti është bërë në shtator 2019, me qëllim asgjësimin e ushqimeve të skaduara.
Nuk janë pak por 62 tonë ushqime të rrezikshme për shëndetin, për të cilat DRAKU nuk ka një copë letër ku të vërtetohet se ato janë asgjësuar.
Zbulimi i grupit të auditimit: Nuk ka procesverbal asgjësimi
“Procesverbali i inspektimit nr.AKU-TR-2019-006040-2, datë 24.09.2019 pasqyron informacionin se referuar kërkesës së subjektit me nr.3534 prot., date 16.09.2019, për kryerjen e asgjësimit, trupa inspektuese u paraqit pranë subjektit. U krye verifikimi fizik i produkteve që do të asgjësoheshin dhe perputheshin me produktet e pasqyruara në listën e subjektit për asgjësimin e tyre, bashkangjitur kërkesës.
Gjatë procedurës së asgjësimit ishin të pranishëm inspektoret e tatimeve si dhe të mjedisit. U krye shkatërrimi fizik i produkteve me mjetet me targa…., sipas kontrates së shërbimit. Sasia e asgjësuar 62.75 ton me vlerë 16,460,562 lekë, u dërgua në landfillin e Bushatit.
-Vendimi përfundimtar i inspektimit nr.AKU-TR-2019-006040-5, datë 24.09.2019.
Bashkëlidhur praktikës së inspektimit kërkesa e subjektit, lista me produktet që do të asgjësohen dhe disa foto.
Nga shqyrtimi i praktikës së mesipërme konstatohet se:
-Nuk administrohet procesverbali i asgjësimit, i cili nënshkruhet nga të gjithë pjesëmarrësit në procedurën e asgjësimit”.
Pra, 114 tonë ushqime në dy raste, dyshohet se kjo kompani i ka kthyer në treg falë hapësirave që i krijon DRAKU me neglizhencën e plotë ndaj ligjit dhe procedurave të asgjësimit.
Qendra Alert
alert.al/
