Organizata Europiane për Mbrojtjen e Konsumatorëve (BEUC) dhe 22 nga organizatat e saj anëtare* nga 18 vende kanë paraqitur një ankesë në Komisionin Evropian dhe rrjetin e autoriteteve për mbrojtjen e konsumatorit (CPC), duke denoncuar pretendimet mashtruese lidhur me klimën nga 17 linja ajrore evropiane (1) Sipas analizës ligjore të porositur nga BEUC, pretendime të tilla shkelin rregullat e BE-së që trajtojnë praktikat e padrejta tregtare (2).
BEUC dhe organizatat tjera të konsumatorëve po bëjnë thirrje për një hetim në mbarë Evropën për këtë çështje dhe që linjat ajrore përkatëse – dhe i gjithë sektori – të ndalojnë pretendimet që u japin konsumatorëve përshtypjen se fluturimi është i qëndrueshëm dhe i gjelbër. Kjo është thjesht e pavërtetë pasi fluturimi nuk është i qëndrueshëm dhe nuk është i detyruar të bëhet i tillë në të ardhmen e afërt. Aty ku linjat ajrore u kanë propozuar konsumatorëve të paguajnë tarifa shtesë “të gjelbërta” bazuar në pretendime të tilla mashtruese, autoritetet e CPC duhet t’u kërkojnë kompanive ajrore që të rimbursojnë klientët e tyre.
Anëtarët e BEUC kanë identifikuar shembuj të shumtë të praktikave mashtruese që synojnë konsumatorët:
Pretendimet se, pagesa e kostove shtesë mund të “kompensojë”, “neutralizojë” ose “kompensojë” emetimet e CO2 të një fluturimi janë faktikisht të pasakta, pasi përfitimet klimatike të aktiviteteve kompensuese janë shumë të pasigurta, ndërsa dëmi i shkaktuar nga emetimet e CO2 nga udhëtimi ajror janë të caktuara.
Linjat ajrore po i mashtrojnë konsumatorët kur i tarifojnë më shumë për të kontribuar në zhvillimin e “Karburantëve të Qëndrueshëm të Aviacionit” (SAF). Karburante të tilla nuk janë të gatshme për treg dhe legjislacioni i BE-së i miratuar së fundi vendos objektiva shumë të ulëta, se sa duhet të përfaqësojnë ato në përzierjen e karburantit të avionëve. Kjo do të thotë se derisa SAF të jenë masivisht të disponueshëm – përtej fundit të viteve 2030 – ato në rastin më të mirë do të përfaqësojnë vetëm një pjesë të vogël në rezervuarët e vajgurit të avionëve (3).
Të nënkuptohet se udhëtimi ajror mund të jetë “i qëndrueshëm”, “i përgjegjshëm” dhe “i gjelbër” është mashtrues. Asnjë nga strategjitë e vendosura nga sektori i aviacionit nuk është aktualisht në gjendje të parandalojë emetimet e gazeve serë. Është e rëndësishme të ndalohen këto pretendime pasi me rritjen e trafikut ajror, emetimet do të vazhdojnë të rriten për vitet në vijim (4).
Ursula Pachl, Zëvendës Drejtoresha e Përgjithshme e BEUC e BEUC, komentoi: “Kur është kristal e qartë se udhëtimi ajror shkakton një pjesë të konsiderueshme dhe në rritje të emetimeve të gazeve serrë, ajo lyp besimin se, linjat ajrore joshin lirisht konsumatorët me mesazhe miqësore me klimën, si “kompensohet CO2” ose “CO2 neutral”. Ne u bëjmë thirrje autoriteteve që ta marrin këtë çështje në duart e tyre dhe të godasin këtë praktikë të larjes së gjelbër që mashtron seriozisht konsumatorët.”
“Pavarësisht nëse paguani një ‘biletë të gjelbër’ apo jo, fluturimi juaj do të vazhdojë të lëshojë gazra të dëmshëm për klimën. Zgjidhjet teknologjike për dekarbonizimin e aviacionit nuk do të bëhen realitet në shkallë masive së shpejti, kështu që përshkrimi i fluturimit si një mënyrë e qëndrueshme transporti është një mashtrim. Në një kohë kur shumë duan të udhëtojnë në mënyrë më të qëndrueshme, linjat ajrore duhet urgjentisht të ndalojnë së ofruari konsumatorëve një qetësi të rreme shpirtërore”.
“Zhvendosja e kërkesës së konsumatorëve drejt mënyrave më të qëndrueshme të transportit është kritike për të ulur emetimet. Linjat ajrore nuk duhet t’u japin konsumatorëve përshtypjen e rreme se, ata po zgjedhin një mënyrë transporti të qëndrueshëm. Përveç kësaj, vendimmarrësit duhet të shtyjnë për zgjidhje për t’u ofruar konsumatorëve alternativa të besueshme, tërheqëse dhe të qëndrueshme, siç janë lidhjet hekurudhore në distanca të gjata me cilësi më të lartë”.
(1) Sipas rendit alfabetik: Air Baltic, Air Dolomiti, Air France, Austrian, Brussels Airlines, Eurowings, Finnair, KLM, Lufthansa, Norwegian, Ryanair, SAS, SWISS, TAP, Volotea, Vueling, Wizz Air.
(2) Sipas Direktivës së Praktikave të Padrejta Tregtare (2005/29/EC).
(3) Shih njoftimin për shtyp të Parlamentit Evropian “Përshtatshëm për 55: Parlamenti dhe Këshilli arrijnë marrëveshje për karburantet më të gjelbërta të aviacionit”, 25/04/2023.
(4) Raporti i EASA. Në dispozicion në: https://www.easa.europa.eu/en/newsroom-and-events/press-releases/european-aviation-environmental-report-2022-sustainability.
*Titulli është i Qendrës ALERT
LINI NJË KOMENT