Nitrozaminat janë komponime kimike që mund të formohen në ushqim si rezultat i përgatitjes dhe përpunimit të ushqimit. Ato janë gjetur në disa lloje të produkteve ushqimore si produktet e mishit, peshku i përpunuar, kakao, birra dhe pije alkoolike. Nitrozaminat mund të jenë gjithashtu të pranishme në një sërë ushqimesh të tjera si mishi i gatuar, perimet e përpunuara, drithërat, qumështi dhe produktet e qumështit ose ushqimet e fermentuara, turshi dhe me erëza. Disa nitrozamina janë gjenotoksike (mund të dëmtojnë ADN-në) dhe kancerogjene (mund të shkaktojnë kancer). Projekt-opinioni i EFSA vlerëson rreziqet për shëndetin publik që lidhen me praninë e nitrozaminave në ushqim.
Cilat janë rezultatet kryesore të studimit?
Ne filluam duke vlerësuar dëmin e mundshëm të shkaktuar nga nitrozaminat tek njerëzit dhe kafshët. Më pas vlerësuam rreziqet shëndetësore për popullatën e BE-së. Vlerësimi arrin në përfundimin se ka shumë të ngjarë që për të gjitha grupmoshat, ekspozimi dietik ndaj nitrozaminave të jetë mbi nivelin që mund të tregojë një shqetësim shëndetësor.
Si e vlerësuat rrezikun nga këto substanca gjenotoksike dhe kancerogjene?
Kur vlerëson substancat gjenotoksike dhe kancerogjene që janë të pranishme pa dashje në zinxhirin ushqimor, EFSA llogarit një marzh ekspozimi (MOE) për konsumatorët. MOE është një raport i dy faktorëve: Doza në të cilën vërehet një efekt negativ i vogël, por i matshëm dhe niveli i ekspozimit ndaj një substance për një popullatë të caktuar. Në përgjithësi, një raport mbi 10,000 tregon një shqetësim të ulët për konsumatorët.
Në vlerësimin tonë, ne konsideruam incidencën e tumoreve të mëlçisë tek brejtësit si efektin kryesor të dëmshëm nga ekspozimi ndaj nitrozaminave. Ne aplikuam fuqinë kancerogjene të nitrosaminës më të fuqishme (N-nitrosodiethylamine, ose NDEA) ndaj nitrozaminave të tjera që gjenden në ushqim për të gjeneruar një skenar të rastit më të keq.
A lidhet ky vlerësim me opinionin e EFSA-së për nitratet dhe nitritet, të publikuar në 2017?
Nitritet mund të lidhen me formimin e nitrozaminave. Si pjesë e rivlerësimit tonë të sigurisë së nitriteve dhe nitrateve të kryer në vitin 2017, ekspertët e EFSA-s vunë re nivele të larta nitrosamine në produktet e mishit, por nuk kishin informacion të mjaftueshëm për të lidhur këto nivele me nitritet e shtuara qëllimisht në ushqim.
Cilat janë boshllëqet aktuale të njohurive? Çfarë informacioni shtesë dëshironi të merrni gjatë konsultimit publik?
Ne jemi të interesuar të marrim komente për të gjitha aspektet e opinionit tonë, veçanërisht për skenarët e vlerësimit të ekspozimit të përdorura, për të reduktuar pasigurinë në llogaritjen e ekspozimit përmes dietës. Pasiguria është për shkak të përqindjes së lartë të rezultateve të shfaqjes nën kufijtë e kuantifikimit dhe disponueshmërisë së kufizuar të të dhënave për vlerësimin e ekspozimit dietik të nitrozaminave. (EFSA)
Qendra Alert/Alert.al
LEAVE A COMMENT