Kërkesa për produktet e qumështit, veçanërisht djathit, pritet të vazhdojë të rritet, duke çuar në prodhimin më të lartë të qumështit në BE për vitet 2019-30. Paralelisht, shpërthimi i etheve afrikane në Azi do të vazhdojë të ndikojë në tregun global të mishit dhe flukset e tregtisë. Këto janë vetëm disa nga parashikimet nga Raporti Bujqësor i Bashkimit Evropian për Raportin 2019-30, të botuar në 10 Dhjetor 2019 nga Komisioni Evropian.
Pritjet e konsumatorëve dhe qytetarëve do të vazhdojnë të formojnë zhvillimet e tregut të ushqimit, duke ndikuar në shëndetin, mirëqenien e kafshëve, ndryshimin e klimës dhe shqetësimet mjedisore, si dhe lehtësinë dhe përballueshmërinë. Për shembull, në vitin 2019, faktorët më të rëndësishëm për konsumatorët e BE-së kur blejnë ushqim përfshijnë koston, sigurinë e ushqimit, etikën dhe besimin.
Këto shqetësime do të jenë një mundësi për zhvillimin e mëtejshëm të sistemeve alternative të prodhimit, të tilla si lokale, organike, pa GM ose produkte të tjerë të çertifikuara, duke qenë gjithnjë e më shumë në kërkesë. Sidoqoftë, siç theksohet nga raporti, pritjet e konsumatorëve mund të jenë konfliktuale. Stili i jetesës favorizon një rritje të ushqimit të gatshëm, ushqime të shpejta dhe ushqime të vazhdueshme, të cilat jo gjithmonë janë në përputhje me faktorët e përshkruar më lart.
Sipas raportit, konsumi global i ushqimit për frymë po rritet, si dhe vetë-mjaftueshmëria në pjesë të caktuara të botës. Kjo do të ketë një ndikim në tregtinë globale dhe do të sigurojë mundësi për disa tregje agroushqimore të BE-së, ndërsa krijon konkurrencë për të tjerët. Për shembull, raporti parashikon rritje globale të kërkesës për drithëra, duke çuar në një rritje të prodhimit të grurit në BE, pavarësisht rritjes së konkurrencës nga Deti i Zi.
Toka bujqësore totale pritet të bjerë në BE gjatë periudhës së perspektivës, duke arritur në 178.3 milion ha në 2030. Në të kundërt, toka e përdorur për të lashtat proteinike, foragjeren dhe farat e vajit pritet të rritet përkatësisht me 46%, 2% dhe 1% krahasuar me vitin 2020.
Këtë vit, raporti i perspektivës bujqësore të BE-së ofron një skenar mbi ndikimin e një ndryshimi të proteinave në dietën e BE-së gjatë dhjetë viteve të ardhshme. Duke supozuar një rritje të konsiderueshme në dietat alternative të bazuara në bimë, ajo shikon ndikimin në tregjet e mishit dhe qumështit, tregjet e të korrave dhe mjedisit. Kjo zhvendosje mund të çojë në një rënie të çmimeve të prodhuesve të mishit dhe qumështit, duke rritur konkurrencën e sektorit në tregjet globale. Sa i përket tregjeve të bimëve, rritja e kërkesës për konsum njerëzor mund të kompensojë vetëm pjesërisht kërkesën më të ulët për ushqime, duke rezultuar në një zvogëlim të përdorimit të tokës. Rritja e kërkesës për fasule, të sojës për konsum njerëzor mund të nxitet nga një prodhim i shtuar në BE, i parashikuar të rritet me 5% deri në vitin 2030. Më në fund, kjo zhvendosje mund të ketë përfitime të mundshme për klimën dhe mjedisin. Për shembull, gjurmët e karbonit të sektorit bujqësor të BE-së do të zvogëloheshin për 6%.
Një skenar tjetër i propozuar, i përfshirë në raportin e këtij viti shikon ndikimin e arritjes së 100% të qumështit të prodhuar në BE pa asnjë ushqim të modifikuar gjenetikisht (GM) deri në vitin 2030. Ky skenar do të çonte në një ulje graduale të importeve të BE të fasules së sojës dhe ushqimit, dhe në një rritje të prodhimit të foragjereve të BE-së. Për më tepër, për shkak të disponueshmërisë së kufizuar të ushqimit, një rënie e vogël në prodhimin e qumështit prej 0.5%, dhe prodhimi i mishit të viçit prej 1.3% parashikohet brenda këtij skenari.
Një skenar i tretë është dhënë në këtë botim të raportit afatmesëm të perspektivës: ndikimi i shpërthimit të etheve të derrit afrikan (ASF) në Kinë në tregjet globale dhe mishit të BE-së. Janë konsideruar dy mundësi, një rikuperim më i shpejtë kur prodhimi i mishit të derrit në Kinë tejkalon nivelet e para-ASF në 2030 dhe një rikuperim më të ngadaltë ku prodhimi i mishit të derrit në Kinë në 2030 është nën nivelin e para-ASF. Për të dy skenarët, kërkesa për import kineze do të arrijë nivele rekord, duke çuar në eksporte më të larta nga eksportuesit kryesorë, përfshirë BE-në. Kjo gjithashtu do të çojë në një zgjerim të prodhimit jashtë Kinës në dy-tre vitet e ardhshme. Sidoqoftë, në BE, prodhimi i rritur do të kufizohet nga kërkesat e politikës mjedisore në shumicën e vendeve anëtare të BE-së.
Për më tepër, raporti gjithashtu përfshin projeksione mjedisore dhe klimatike. Për herë të parë, ai përfshin indikatorë që marrin parasysh emetimet e gazrave serë (GHG) të të gjithë sistemit ushqimor (fermës dhe zinxhirit ushqimor). Ai gjithashtu analizon gjurmët e karbonit, azotit, ujit dhe tokës. Ulja e pritshme e numrave të bagëtive të qumështit parashikohet të kontribuojë në një ulje të emetimeve të gazrave. Nga ana tjetër, rendimentet më të larta të të korrave dhe prodhimi mund të rrisin emetimet e oksidit të azotit (N2O), për shkak të përdorimit të plehut organik në fusha. Duke pasur parasysh që modelet e analizës së mjedisit nuk japin informacione për ndryshimet e vazhdueshme dhe të pritura në praktikat e fermës, emetimet e përgjithshme të gazrave GHG parashikohet të mbeten në një nivel të krahasueshëm deri në vitin 2030. Rezultatet e emetimeve të sistemit ushqimor, përfshirë në nivelin e fermave dhe post-fermës emetimet, duke treguar që BE ka një gjurmë të sistemit të ushqimit më të ulët se mesatarja botërore për shumicën e produkteve.
https://ec.europa.eu
Qendra ALERT / Alert.al
