Nga gjerdanët që mund të shkaktojnë alergji, te krevate marinari ku fëmijët mund të ngecin kokën: Sistemi i paralajmërimit të shpejtë i BE-së për produktet joushqimore, i quajtur ‘Safety Gate’, përpilon njoftime për të gjitha llojet e produkteve të rrezikshme në mënyrë që shtetet anëtare të jenë të vetëdijshme për kërcënimet më urgjente të sigurisë. Ky blog është pjesë e serisë sonë të përvjetorit të 60-të, duke lidhur gjashtë dekadat e ekzistencës së BEUC me shqetësimet aktuale.
Europa njofton: Si filluan alarmet e sigurisë në mbarë BE-në
Në korrik 1978, media raportoi se katër të moshuar në Mbretërinë e Bashkuar ishin prekur nga botulizmi nga një kanaçe e përbashkët me salmon. Disa nga shoqata e konsumatorëve në Mbretërinë e Bashkuar kontaktuan anëtarët e BEUC në vende të tjera për të kontrolluar nëse autoritetet e tyre shëndetësore ishin informuar. Ata nuk kishin informacion. BEUC më pas krijoi menjëherë sistemin e vet të alarmit të ndërsjellë midis anëtarëve dhe bëri fushatë për ngritjen e një sistemi alarmi në mbarë Evropën, siç e shpjegojmë në retrospektivën tonë të 60-vjetorit. Imagjinoni sa kohë duhet merrte kjo: makinat e faksit do ta bënin punën që nga vitet 1980, duke e bërë komunikimin ndoshta mjaft të rëndë në vitet e para.
Sinjalizime të shpejta sot: më shumë shkëmbim informacioni, por me kufizime
Sot, BE ka dy sisteme njoftimi për mbikëqyrjen dhe zbatimin e tregut: një për mallrat jo ushqimore (Safety Gate), një për ushqimin dhe ushqimin për kafshë (RASFF). Në këtë blog do të flasim për Safety Gate, e cila është një bazë të dhënash në internet që përshpejton shkëmbimin e informacionit në krahasim me kohët e vjetra të faksit. Kjo bazë të dhënash ka një intranet, ku Shtetet Anëtare mund të shkëmbejnë fotografi, raporte laboratorike dhe informacione të tjera të ndjeshme, me dyer të mbyllura. Një pjesë e aksesueshme për publikun i lejon konsumatorët të hulumtojnë informacione rreth produkteve të rrezikshme, të lexojnë raporte javore, të shohin statistikat vjetore dhe më shumë. Ajo që mungon megjithatë, është se askush nuk e di se sa produkte të vetme joushqimore janë të lidhura me mbi 2000 njoftime në vit. BEUC dyshon se Safety Gate portretizon vetëm majën e ajsbergut, pasi shumë produkte të rrezikshme mund të fluturojnë nën radarin e autoriteteve. Ekziston gjithashtu paqartësi rreth vazhdimit të njoftimeve, si p.sh. niveli i gjobave që aplikojnë Shtetet Anëtare, ose nëse operatorët ekonomikë zbatojnë me sukses masat korrigjuese.
I aftë për të ardhmen? Nga përpilimi te zvarritja
Një sfidë aktuale për autoritetet e zbatimit është rritja e pakove të vogla të vetme të dërguara drejtpërdrejt te konsumatorët nga jashtë BE-së, duke i bërë kontrollet edhe më të rënda. Shpresojmë që uebi i BE-së i lançuar së fundi do t’i bëjë gjërat më të lehta. Ky mjet i inteligjencës artificiale mund të kërkojë automatikisht në tregje për produkte që janë njoftuar tashmë në Safety Gate dhe t’i raportojë ato autoriteteve të Shteteve Anëtare. Për t’u siguruar që Shtetet Anëtare mund të bashkojnë forcat në mënyrë efikase, të reagojnë dhe të heqin produktet e rrezikshme nga tregu, Porta e Sigurisë do të ketë një përmirësim. Por, asnjë risi novatore nuk parashikohet në rishikimin e vazhdueshëm të “Rregullores së Përgjithshme të Sigurisë së Produkteve”, legjislacioni kryesor i BE-së në këtë drejtim. Duke e thënë gjithë këtë, Safety Gate është vetëm një mjet mbështetës dhe mund të plotësojë vetëm rregullat dhe zbatimin. Dhe pikërisht këtu diçka mungon.
Porta e Sigurisë duhet të përputhet me legjislacionin efektiv që zbatohet
Ajo që është me të vërtetë shqetësuese, është vullneti politik i munguar për të trajtuar shkakun rrënjësor të produkteve të rrezikshme që shiten në tregjet online, të cilat grupet e konsumatorëve i tregojnë çdo vit. Tregjet duhet urgjentisht të mbajnë përgjegjësi për sigurinë e produkteve nga shitësit te palët e treta, nëse askush tjetër në BE nuk mund të bëhet përgjegjës. Tregjet online po bëjnë të ardhura të mëdha ndërsa shesin mallra të paligjshme dhe të rrezikshme dhe duken të paaftë për të kontrolluar edhe gjërat më të dukshme, si armët, ose për të garantuar sigurinë e foshnjave. Ekziston një mungesë skandaloze e kontrollit mbi atë që del në shitje. Edhe nëse konsumatorët njoftojnë produktet e rrezikshme, tregjet online nuk shqetësohen për t’i hequr ato. Ka edhe më shumë shembuj. Grupi britanik i konsumatorëve ngritën një dyqan të rremë në internet brenda pak minutash, por kur donin ta mbyllnin, u deshën muaj për të marrë një reagim nga tregu online ku ishte ngritur dyqani. Gjithashtu, gazetarët holandezë demonstruan, se lodrat toksike mund të shiten në internet edhe nëse shitësi dështon të vetëdeklarojë pajtueshmërinë ligjore gjatë procesit të regjistrimit. Duket se është bërë pak për komentet e rreme që mashtrojnë konsumatorët në lidhje me sigurinë dhe cilësinë e produktit, ose të njëjtat produkte që shfaqen vazhdimisht, siç janë alarmet në defekte apo edhe dhe detektorët e CO2.
Dhe BE-ja duhet gjithashtu të rivlerësojë iniciativat më të gjera të politikave
Përtej përgjegjësisë në treg, BE-ja duhet gjithashtu të mendojë sërish për rolin e politikave të tjera të sigurisë së produkteve. Për shembull, është joreale të mendohet se bashkëpunimi vullnetar midis rregullatorëve dhe tregjeve në internet (i quajtur “Premtimi i sigurisë”) do të sjellë ndonjë zgjidhje. Në vend të kësaj, BE-ja duhet të ndjekë veprime të tjera. Për shembull, një sistem modern i gjurmueshmërisë mund të zbatohet ad-hoc për produktet me rrezik përgjatë zinxhirit të furnizimit. Kjo mund t’a bëjë Safety Gate më me ndikim, sepse produktet mund të identifikohen dhe hiqen më lehtë. Dënimet duhet të shtohen edhe ndaj bizneseve që shkelin legjislacionin e sigurisë. Këto dënime, të tilla si gjobat, duhet të jenë transparente dhe të mos mbrohen nga autoritetet si sekret biznesi. Për më tepër, BE-ja nuk ka arritur të krijojë një bazë të dhënash pan-evropiane të aksidenteve dhe lëndimeve, një tjetër plotësues i rëndësishëm për Safety Gate. Ndërsa grupet e konsumatorëve kanë mbrojtur një sistem të tillë, për të parandaluar që të ndodhin më shumë lëndime, aktualisht parashikohet që vetëm disa detyrime të reja raportimi t’i shtohen Safety Gate. BEUC ka punuar shumë për sigurinë e produktit gjatë ekzistencës së tij: ne kemi 60 vjet që punojmë dhe 60 vjet të fortë. Ne do të vazhdojmë t’u japim të dhëna autoriteteve të BE-së dhe do t’u bëjmë thirrje atyre që të plotësojnë Safety Gate me legjislacionin dhe politikat me ndikim të vërtetë të sigurisë së produkteve. Në epokën e komunikimit të menjëhershëm, le të shpresojmë që të shkojë më shpejt se makinat e faksit.
Burimi: Beuc.eu
Qendra Alert – DedikuarKonsumatorit
