Në Katania mbledhja e kërpudhave të freskëta të egra në zonën Etna sapo ka filluar dhe janë regjistruar rastet e para të helmimit me molybdites klorofil. Është një specie e pranishme në Amerikë, Afrikë dhe në disa vende, e prej vitesh e pranishme në territorin Etna. Vitin e kaluar u regjistruan 6 raste të helmimit nga 13 persona të përfshirë. Kjo specie ngatërrohet lehtë me Macrolepiota procera (e njohur në Sicili si ‘cappiddini’), e cila në vend të kësaj është e ngrënshme dhe e konsumuar gjerësisht.
Nga ana tjetër, mbledhja dhe konsumi i kërpudhave të freskëta janë pjesë e traditës italiane. Sidoqoftë, jo të gjithë i qasen çështjes me masat paraprake të nevojshme, për shkak të mungesës së njohurive për rreziqet që lidhen me gëlltitjen e specieve toksike (ndonjëherë edhe fatale) të kërpudhave.
Qendra e Kontrollit të Helmeve në spitalin e Niguardës në Milano ka mbledhur në një broshurë me këshilla të vlefshme për të shmangur gabimet që bëjnë njerëzit pa përvojë kur duan të kuptojnë se kërpudhat janë të ngrënshme. Ndonëse çdo vit ka qindra ndërhyrje për intoksikimin e kërpudhave, jo gjithmonë njerëzit pas mbledhjes së tyre kthehen te një mykolog me përvojë që është në gjendje të bëjë një përzgjedhje dhe jep të gjitha garancitë e nevojshme. Mbledhja e kërpudhave rregullohet nga një ligj kombëtar (352/1993) i cili parashikon një kufi maksimal të kërpudhave dhe ndalon përdorimin e mjeteve që mund të dëmtojnë seriozisht aparatin e prodhimit të kërpudhave.
Kërpudhat e mbledhura duhet të transportohen në kontejnerë të ngurtë dhe të ajrosur (psh. shporta) dhe është e nevojshme për të shmangur fenomenet e kompresimit. Ruajtja ose transportimi i kërpudhave të freskëta në enë që nuk e lënë ajrin të kalojë, siç janë qeset plastike, mund të rezultojë në dekompozim të proteinave me fermentim dhe formimin e substancave toksike. Një gjë tjetër e rëndësishme është të mos mblidhen mostrat që konsiderohen helmuese, sepse edhe ato janë të dobishme për jetën e pyllit. Një masë tjetër parandaluese është të mos mbledhen kërpudhat në zonat e dyshuara për ndotje (për shembull: landfill ose në fushat e kultivuara).
Qendra e Kontrollit të Helmit Niguarda kryen mbi një mijë konsultime çdo vit për helmimin e kërpudhave të freskëta dhe përsërit konceptin se nuk ka prova apo metoda empirike për të verifikuar nëse një kërpudhë është e ngrënshme apo helmuese. Zakonisht telefonatat vijnë nga dhoma e urgjencës dhe ka të dy raste që përfshijnë intoksikime familjare dhe episode të intoksikimit kolektiv gjatë festave ose banketeve. Gjërat ndryshojnë kur kërpudhat janë vdekjeprurëse, atëherë problemet janë më serioze. Gatimi, tharja ose sistemet e tjera nuk shërbejnë për t’i bërë kërpudhat vdekjeprurëse më pak toksike, pasi toksinat nuk e humbasin toksicitetin e tyre. Të gjitha kërpudhat duhen hahen të gatuara mirë. Kur janë të papërpunuara, ato janë pak të tretshme, në mos helmuese. Me nxehtësinë e gatimit, toksinat të pranishme në kërpudhë degradohen. Kërpudhat nuk duhet t’u jepen fëmijëve, grave shtatzëna, njerëzve që kanë intolerancë ndaj ilaçeve të veçanta sepse janë ushqime që nuk janë shumë të tretshme. (IlFattoAlimentare)
Qendra Alert/Alert.al
